Uzależnienia, szczególnie powszechny alkoholizm, są bowiem chorobami nie jednostki, co wszystkich jej członków. Żony i mężowie osób uzależnionych mogą sami cierpieć z powodu współuzależnienia, dzieci zaś mogą zmagać się z syndromem Dorosłych Dzieci Alkoholików. Każde z tych zaburzeń funkcjonowania ma swoje, nierzadko poważne, konsekwencje nie tylko dla tych osób, ale także i dla ich otoczenia. Terapia chorego więc będzie tym skuteczniejsza, im większe będzie zaangażowanie członków jego rodziny. Natomiast odbudowanie więzi rodzinnych i zacieśnienie ich na nowo z pewnością będzie łatwiejsze, jeśli zmagający się z zaburzeniami członkowie rodziny poddadzą się należytemu leczeniu.
Po pierwsze – zrozumienie choroby
Często można spotkać się z postrzeganiem uzależnień jako problem wyłącznie osoby zażywającej dany środek odurzający. Nic bardziej mylnego – jak wcześniej wspomniano, członkowie rodziny alkoholika czy osoby uzależnionej od innych substancji często sami popadają w różne formy współuzależnień. Tym samym potrzebują terapii tak samo, jak osoba chora. Dzięki temu są w stanie rozpoznać mechanizmy, które mogły utrwalać istniejące w rodzinie schematy. Kontrolowanie i zastępowanie osoby uzależnionej w jego obowiązkach, a przy tym rezygnacja z własnych potrzeb prowadzi do tego, że choroba jest najważniejszą sprawą w rodzinie. Usprawiedliwianie zaś i próba dozowania alkoholu i innych używek uzależnionemu może doprowadzić jedynie do tego, że bez problemu zrzuca on swoje problemy na partnera, nie ponosząc konsekwencji za swoje postępowanie. Popełniane więc błędy bez konsekwencji nie dają odpowiedniej lekcji – tym samym dochodzi do pogłębienia nałogu. Natomiast, jeśli osoba chora odczuje negatywne skutki problemu z nałogiem, może podjąć szybciej decyzję o podjęciu leczenia.
Po drugie – zmiana relacji i ról w rodzinie
Z perspektywy wyleczenia chorego, jak i odbudowy relacji rodzinnych, ważne jest, by zdać sobie sprawę z tego, jak wyglądają relacje pomiędzy małżonkami czy rodzicami a dziećmi. Aby terapia odniosła skutek, należy zrezygnować z usprawiedliwiania i brania na siebie odpowiedzialności za poczynania uzależnionego. Ważne jest też zmiana ról w rodzinie. Niedopuszczalne jest więc, by obowiązki, które dotychczas spoczywały na osobie uzależnionej, przejął jej partner czy dzieci. Niektórzy terapeuci radzą również członkom rodziny przypominać choremu jego zdolności i wcześniejsze zadania, jakie na nim ciążyły, nim pojawił się nałóg, dzięki czemu może to odtworzyć u niego poczucie odpowiedzialności, wynikające z pełnienia określonej funkcji. Nie mniej ważna jest wzajemna otwartość i odpowiednia komunikacja pomiędzy domownikami a osobą uzależnioną. Jasne wyrażanie emocji i wzajemnych oczekiwań, bez napastliwości, pomaga odbudować zdrowe relacje, które niezbędne będą w czasie terapii.
Rodzina daje nadzieję
Choć nierzadko jest tak, że członkowie rodziny uzależnionego tracą nadzieję na jego wyleczenie i unormowanie sytuacji w domu, to ich uczestnictwo w terapii ma niebagatelne znaczenie dla chorego. Kiedy relacje są stopniowo odtwarzane, a osoba uzależniona zdaje sobie sprawę z konsekwencji swoich działań, a także roli, jaką pełnił wcześniej, poczucie wsparcia ze strony rodziny daje nadzieję na powrót do normalnego życia. Niemniej jednak należy tutaj uważać na pewne pułapki – osoby chore doskonale posługują się technikami manipulacyjnymi, w związku z czym niektóre rodziny decydują się na nieprzemyślany krok wycofania jej z terapii. Jest to błąd, który może skutkować natychmiastowym powrotem do nałogu i destrukcyjnych zachowań. Rozpoczęte leczenie powinno być poprowadzone do końca. Najgłębszym wsparciem ze strony rodziny będzie zdecydowanie wspieranie go w przechodzeniu terapii, a także uczestnictwo w sesjach rodzinnych czy grupowych.
Każda rodzina ma inną historię
Uczestnictwo rodziny w terapii jest szczególnie ważne z jeszcze jednego powodu – nie ma dwóch takich samych rodzin, żadnej z nich nie trawią te same problemy, nawet jeśli dotyczy to jednej choroby, jaką jest alkoholizm czy narkomania. Przyczyny pojawienia się uzależnienia oraz jego przebieg w każdej rodzinie mogą być skrajne różnie, dlatego też dokładne poznanie jej historii przez terapeutę najzwyczajniej ułatwia skuteczne leczenie chorego, jak i osób współuzależnionych. Tym samym – szansa na powrót do normalności staje się dużo wyższa. Z tego powodu ważne jest, by z problemem uzależnienia skierować się do profesjonalnych terapeutów, którzy mają odpowiednie doświadczenie, a przede wszystkim wiedzą, ile może zdziałać indywidualne podejście do terapii każdej osoby i każdej rodziny.
Ocena: 5
Wszystkich ocen: 62