Dopóki hazard jest jedynie źródłem przyjemności, z którego korzysta się od czasu do czasu, nie jest zjawiskiem niepokojącym. Jeśli jednak pewnego dnia zmienia się w obsesję, silną potrzebę, bez której nie da się na co dzień funkcjonować, wówczas staje się uzależnieniem.
Jak zabawa może zmienić się w nałóg?
Światowa Organizacja Zdrowia WHO zalicza patologiczny hazard do kategorii zaburzeń oraz popędów i definiuje go jako „zaburzenie polegające na często powtarzającym się uprawianiu hazardu, który przeważa w życiu człowieka ze szkodą dla wartości i zobowiązań społecznych, zawodowych, materialnych i rodzinnych”. To choroba, która zaczyna się niewinnie (od sporadycznego obstawiania wyników, grania na automatach, odwiedzania kasyna etc.), ale postępuje dynamicznie. Im wcześniej hazardzista rozpocznie swoją przygodę z tym nałogiem, tym bardziej narażony będzie na skutki, które za sobą niesie. Jak to możliwe, że dla niektórych może być jedynie formą zabawy, dodatkiem do życia, a dla innych staje się jego zgubną esencją? Zagłębiając się w poszczególne fazy rozwoju uzależnienia od hazardu, można spróbować znaleźć odpowiedź.
Zwycięstwa
Pierwsza faza to faza wygranych/zwycięstw. Charakteryzuje się:
- – graniem okazjonalnym, sporadycznym brakiem elementów regularnej powtarzalności, fantazjowaniem na temat wygranych
- – silnym pobudzeniem spowodowanym dużymi i częstymi wygranymi (wysokie tętno) motywowaniem gracza do częstszego grania poprzez odnoszone na tym polu sukcesy
- – ryzykowaniem coraz wyższych stawek
- – uspokajaniem rodziny, przyjaciół pozostałych bliskich osób, że to „tylko” dodatkowe źródło dochodów, że nie traci się pieniędzy specyficznym poczuciem kontroli i mocy związanym z pokonaniem maszyn, systemów gier, zasad prawdopodobieństwa.
Straty
Po fazie zwycięstw i wygranych osoba uzależniona od hazardu wchodzi w kolejną fazę, tym razem – strat. Czym się wyróżnia? Oto kilka jej cech:
- – gracz obstawia coraz większe zakłady, licząc na to, że wygra, a w rzeczywistości – więcej przegrywa
- – obmyślanie strategii, wyników w grach powoli staje się obsesją
- – hazardzista zaczyna wykorzystywać na ten cel środki przeznaczone na inne rzeczy np. wakacje, życie, pieniądze pracodawcy lub zaciąga wysokie pożyczki
- – przegrana nie jest już czynnikiem hamującym
- – nawet jeśli zdarzy się wygrana, to nie jest wykorzystywana na spłatę długów, tylko inwestowana w dalszą grę
- – osoba uzależniona, grając kosztem rodziny, pracy, zaczyna kłamać i ukrywać swój nałóg, ucieka przed konsekwencjami
- – wszelkie przegrane wyzwalają u gracza agresywne zachowanie.
Desperacja
Desperacja – jako kolejna faza uzależnienia – to doświadczanie wszelkich negatywnych konsekwencji grania:
- – utrata kontaktu z rodziną i innymi bliskimi osobami
- – problemy w pracy lub jej utrata
- – nasilający się stres spowodowany naciskami wierzycieli
- – zachowania przestępcze: okradanie rodziny, znajomych, wyłudzanie pożyczek
- – zaciąganie kolejnych zobowiązań finansowych
- – psychiczne wyczerpanie, wyrzuty sumienia
- – poczucie winy, bezradności, depresja
- – rodzina często próbuje wówczas pomóc, zaciągając pożyczki, aby spłacić długi hazardzisty, co de facto powoduje, że pogrąża to jeszcze bardziej obie strony – uzależnionego i bliskich.
Utrata nadziei
W ostatniej fazie u hazardzisty pojawia się utrata wiary w to, że można wyjść z tej patowej sytuacji. To kumulacja destrukcji psychicznej i fizycznej, a także finansowej i społecznej. W efekcie tego mogą pojawiać się:
- – myśli i próby samobójcze problemy z alkoholem lub innymi substancjami psychoaktywnymi
- – rozwód, utarta rodziny
- – problemy z prawem.
Konsekwencje uzależnienia od hazardu mogą być naprawdę dramatyczne, szczególnie wtedy, kiedy nałogowiec nie chce podjąć się leczenia. Dlatego warto pamiętać o tym, że jednym z rozwiązań jest zwrócenie się po profesjonalną pomoc.
