Na czym polega diagnoza osoby uzależnionej?

Fizyczne i psychiczne objawy uzależnienia

Jednym z najbardziej widocznych objawów uzależnienia jest zjawisko tzw. głodu, które występuje w czasie abstynencji przy wielu nałogach – narkomanii, alkoholizmie, nikotynizmie, lekomanii itd. Głód jest często pierwszym etapem syndromu odstawienia. Osoba uzależniona ma problemy z opanowaniem potrzeby zażycia jakiejś substancji, walczy z napięciem i natrętnymi myślami o tym, żeby np. wziąć narkotyk czy napić się alkoholu. Towarzyszy temu często nadmierna potliwość, drżenie rąk, dreszcze, światłowstręt czy nadwrażliwość termiczna.

Za objaw uzależnienia można też uznać zaburzenia zdolności kontrolowania ilości, czasu i intensywności zażywania środka uzależniającego. Chociaż często sprowadza się to do braku „silnej woli”, należy pamiętać, że większość substancji psychoaktywnych ma działanie, które silną wolę osłabia – i w ten sposób uzależnia. Często osoba uzależniona może mieć okresy, w których nie zażywa żadnych uzależniających substancji, po czym nagle wpadnie np. w ciąg alkoholowy. Nie mogąc nad tym zapanować, oszukuje siebie i innych, kamufluje się, robi się drażliwa i apatyczna.

Zmiana toleracji na daną używkę jest również jednym z kryteriów diagnozy. Szczególnie łatwo można to zaobserwować w przypadku choroby alkoholowej. Zwiększenie zwyczajowej dawki czy częstotliwości spożycia zwykle oznacza, że wzrosło zapotrzebowanie organizmu na dany środek psychoaktywny.

Postawa osoby uzależnionej

Osoba nadużywająca substancji psychoaktywnych często bagatelizuje swój problem, śmieje się z niego w towarzystwie i nie uważa swojego nałogu za szkodliwy, nawet mając pełną świadomość, że jest inaczej. Konsekwencje dla zdrowia psychicznego i fizycznego, skutki prawne czy emocjonalny koszt wiążący się z nałogiem nie robią na takiej osobie wrażenia. Oddala się ona od innych ludzi, nie widzi przyjemności poza nałogiem, rezygnuje z zainteresowań, jest nieefektywna w pracy, traci chęć na kontakty towarzyskie czy seks. Mniejsze zaangażowanie czy wręcz całkowite zobojętnienie na to, co dzieje się w życiu danej osoby świadczy często o nasileniu nałogu.

Co po diagnozie?

Jeśli mamy wrażenie, że ktoś nam bliski jest uzależniony, albo że sami wpadamy w sidła nałogu, pierwszym krokiem jest rozmowa i ewentualne przyznanie się do problemu. Tylko wtedy można podjąć skuteczne leczenie. Warto także skonsultować się ze specjalistą, który potwierdzi lub zaprzeczy naszym podejrzeniom i powie, co należy zrobić, żeby wrócić na prostą i odzyskać swoje życie.