W Polsce od kilku lat systematycznie rośnie liczba młodzieży próbującej różnych substancji narkotycznych. Jakie są powody takiego stanu rzeczy i czy istnieją sposoby, aby skutecznie przeciwdziałać narkomanii?
Czynniki determinujące powstawanie uzależnień
Jednym z czynników usposabiających do narkomanii, chociaż oczywiście nie należy traktować go jako warunku niezbędnego, jest dewiacja osobowości. Na wejście w nałóg szczególnie narażone są jednostki niedojrzałe pod względem emocjonalnym oraz z niedorozwiniętym systemem kontroli wewnętrznej. Takie osoby bardzo często mają wygórowane wymagania i oczekują natychmiastowego zaspokojenia swoich potrzeb życiowych. Ważną rolę w powstawaniu uzależnień, nie tylko od narkotyków, odgrywają także uwarunkowania społeczne, w tym nacisk członków kręgów rówieśniczych.
Szczególnie zagrożona wpływem tego rodzaju grup jest młodzież, która nieustannie poszukuje przygód i mocnych wrażeń, najczęściej sprawna pod względem fizycznym i mająca ogromną potrzebę bycia w ciągłym ruchu. Jednakże takim osobom bardzo często brakuje refleksyjności i brak zastanawiania się nad swoim postępowaniem. Młodzież, w zamian za możliwość zaspokajania przez grupę rówieśniczą różnych swoich potrzeb, wiąże się z nią silnymi więzami, przejmując dominujący w niej styl życia oraz preferowane przez nią wartości. O przyciągającej sile narkotyku świadczy też możliwość ucieczki od negatywnych zjawisk emocjonalnych oraz różnego rodzaju problemów zewnętrznych takich jak, chociażby ubóstwo, stres szkolny, ograniczone możliwości startu życiowego itp. Spośród najważniejszych przyczyn zażywania narkotyków przez osoby młode najczęściej wymienia się:
- ciekawość,
- chęć przeżycia przyjemności,
- chęć eksperymentowania,
- dla lepszego samopoczucia,
- naśladownictwo, namowa,
- chęć zlikwidowania przygnębienia, poczucia niskiej samooceny itp.
Na jakie sygnały ostrzegawcze powinniśmy zwrócić uwagę?
Każda młoda osoba próbuje ukryć przed dorosłymi, że bierze narkotyki. Jednak nawet u tych, którzy zachowują dużą ostrożność, można zauważyć pewne oznaki przyjmowania środków psychoaktywnych. Uzależniony lub nadużywający narkotyków nastolatek zmienia się. Jeśli więc dziecko do tej pory było zamknięte w sobie, a nagle zaczyna dużo mówić, staje się odważne i energicznie się porusza, powinno nas to skłonić do zastanowienia. Tak samo dobry uczeń, który do tej pory nie miał większych trudności z nauką, zaczyna opuszczać lekcje, wagarować, tracić zainteresowanie szkołą. Warto pamiętać, że im wcześniej zauważymy zagrożenie i zaczniemy działać, tym nasza pomoc będzie skuteczniejsza. Co więcej, im mniej przykrych konsekwencji odczuje nastolatek w związku z braniem środków narkotycznych, tym trudniej będzie go przekonać, że powinien przestać. Przykładowe sygnały, które powinny zwrócić naszą uwagę to:
- ślady chemikaliów lub tytoniu na ubraniu, skórze,
- bagatelizowanie zagrożeń związanych z używaniem środków odurzających lub stawanie w obronie tych, którzy je biorą,
- utrata zainteresowań, aspiracji, inicjatywy,
- izolowanie się od reszty domowników, coraz częstsze nieobecności w domu,
- zmiana grupy rówieśniczej, zwłaszcza gdy dotychczasowych przyjaciół zastępują osoby starsze, które nie są przedstawiane rodzicom,
- rozregulowanie rytmu dnia i nocy, okresy wzmożonego ożywienia przeplatane ospałością i zmęczeniem,
- oznaki fizyczne takie jak zaczerwienione, łzawiące oczy, pogorszenie stanu skóry, nienaturalnie zwężone lub rozszerzone źrenice.
W jaki sposób przeciwdziałać narkomanii wśród ludzi młodych?
Chcąc chronić młodych ludzi przed narkotykami, należy w pierwszej kolejności zrozumieć przyczyny, które powodują, że nastolatki sięgają po środki odurzające. A są to: niezaspokojone ważne problemy oraz zaburzony system wartości. Aby przeciwdziałać narkomanii, należy więc dać mu poczucie własnej godności i sprawić, że będzie czuło się akceptowane, bezpieczne, i wreszcie, że będzie miało jasny system wartości. Nie jest to zadanie łatwe i w praktyce trzeba działać w tej dziedzinie od momentu, gdy dziecko przychodzi na świat.
Aby zapobiegać i minimalizować liczbę osób sięgających po środki narkotyczne, należy też zwiększać świadomość dzieci i młodzieży na temat stosowania takich substancji oraz propagować zdrowy styl życia.
Ocena: 5
Wszystkich ocen: 62