Psychiczne skutki alkoholizmu

Depresja alkoholowa

Osoby uzależnione od alkoholu bardzo często zmagają się ze stanami depresyjnymi, które objawiają się między innymi pesymizmem, przygnębieniem oraz obniżonym nastrojem przez większą część dnia. Szacuje się, że tego typu zaburzenie występuje u połowy alkoholików, z czego znacznie częściej na depresję zapadają uzależnione kobiety niż mężczyźni. Warto w tym miejscu zaznaczyć, że depresja alkoholowa jest istotnym czynnikiem zwiększającym ryzyko targnięcia się na życie. Alkoholicy z obniżonym nastrojem i niemożnością cieszenia się z rzeczy, które do tej pory sprawiały im radość, powinni zostać objęci specjalistyczną opieką medyczną oraz psychologiczną. Rozpoznanie choroby odbywa się na podstawie badania psychiatrycznego. Zgodnie z kryteriami przyjętymi przez ICD-10, aby zdiagnozować depresję, konieczne jest wystąpienie przynajmniej dwóch objawów podstawowych i dwóch dodatkowych, utrzymujących się przez okres dłuższy niż dwa tygodnie. Należą do nich:

• obniżenie nastroju,
• zmniejszenie energii, zwiększona męczliwość,
• utrata zainteresowań,
• powracające myśli o śmierci i samobójstwie,
• utrata wiary w siebie,
• problemy z pamięcią i koncentracją,
• nieracjonalne poczucie winy,
• zmiana apetytu,
• zaburzenia snu.

Halucynoza alkoholowa

Długotrwałe narażanie mózgu na toksyczne działanie etanolu sprawia, że u alkoholików może rozwinąć się halucynoza alkoholowa. Jest to choroba objawiająca się przede wszystkim omamami słuchowymi, co oznacza, że chorzy słyszą różne dźwięki i głosy, najczęściej nieprzyjemne i wywołujące poczucie zagrożenia. Niekiedy występują także omamy czuciowe takie jak np. chodzące po ciele robaki. Poza ostrą halucynozą wyróżnia się jej przewlekłą postać, która jest stanem psychotycznym utrzymującym się po ustąpieniu symptomów ostrego majaczenia. Przewlekła halucynoza może trwać miesiącami, a nawet latami. Diagnoza tego zaburzenia jest stawiana podczas badania psychiatrycznego, w tym zebrania szczegółowego wywiadu dotyczącego alkoholizmu oraz okoliczności pojawienia się objawów.

Amnestyczny zespół Korsakowa

Kolejnym schorzeniem mogącym wystąpić u alkoholików jest amnestyczny zespół Korsakowa, nazywany także mianem psychozy Korsakowa lub organicznym zespołem Korsakowa. Nazwa tego zaburzenia wywodzi się od rosyjskiego psychiatry Siergieja Korsakowa, który w latach osiemdziesiątych XIX wieku opublikował serię artykułów dotyczących tej choroby. Pacjenci z tym schorzeniem zmagają się z poważnymi zaburzeniami pamięci przy równoczesnym zachowaniu pełnej świadomości. Osoby z zespołem Korsakowa można też rozpoznać po oczopląsie, nierówności źrenic, nieprawidłowym chodzie, zmianach skórnych oraz zaburzeniach czucia i kontroli. Chorzy niejednokrotnie mają też problemy z przyswajaniem nowych informacji oraz rozumieniem ich sensu. Amnestyczny zespół Korsakowa jest potwierdzany na podstawie wywiadu lekarskiego oraz badania stężenia witaminy B1 w moczu i krwi pacjenta. Niekiedy lekarz dodatkowo zleca wykonanie rezonansu magnetycznego lub tomografii komputerowej głowy.

Zaburzenia osobowości i zachowania

Do chorób psychicznych spowodowanych regularnym nadużywaniem alkoholu należą też zaburzenia osobowości oraz zachowania. Dochodzi do nich na skutek nieodwracalnych zmian w układzie nerwowym, w tym w mózgu, rdzeniu kręgowym oraz nerwach obwodowych. Jednym z zaburzeń najsilniej korelujących z chorobą alkoholową jest osobowość antyspołeczna, przejawiająca się brakiem odpowiedzialności, niską empatią, skłonnością do kłamstwa oraz nietrwałymi relacjami. Rozpoznanie odbywa się na podstawie kryteriów diagnostycznych DSM-IV lub DSM-5.

Podsumowanie

Alkohol jest toksyczny, dlatego jego długotrwałe spożywanie wywiera niekorzystny wpływ na każdą komórkę ludzkiego ciała, w tym także na ludzką psychikę. Zwalczanie chorób psychicznych współwystępujących z alkoholizmem powinno stanowić standardowy element każdego programu leczenia uzależnienia od alkoholu. Tylko właściwa pomoc pozwala wyeliminować tego typu zaburzenia, ułatwiając alkoholowi podjęcie życia w trzeźwości.