Jednym z coraz poważniejszych problemów nastolatków są zaburzenia odżywiania, które o wiele częściej dotyczą młodych dziewcząt niż chłopców. Ma na to wpływ między innymi fakt, że w okresie dojrzewania młodzi ludzie zaczynają przyglądać się swojemu ciału i zwracać większą uwagę na to, jak wyglądają. Zaburzenia odżywiania są zaliczane do grupy zaburzeń psychicznych i wymagają specjalistycznego leczenia. Nieleczone mogą prowadzić do poważnych kłopotów ze zdrowiem, a nawet do śmierci.
Kilka słów o zaburzeniach odżywiania
Nie sposób ukryć, że różnego rodzaju zaburzenia odżywiania dotyczą coraz młodszych osób. Presja ze strony środowiska, nieumiejętność radzenia sobie ze stresem, brak akceptacji ze strony rówieśników – to tylko niektóre z czynników prowadzących do tego, że agresja i bulimia są schorzeniami diagnozowanymi coraz częściej już w szkole podstawowej. Czym dokładnie są zaburzenia odżywiania pod względem medycznym? Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) oficjalnie zarejestrowała zaburzenia jedzenia do grupy chorób psychicznych. Trzeba jednak pamiętać, że osoby zmagające się z zaburzeniami odżywiania, bardzo często cierpią także z powodu wielu innych przypadłości, np. stanów depresyjnych, dokonując działań autodestrukcyjnych. Zaburzenia jedzenia niejednokrotnie występują też z uzależnieniami od różnych środków lub zachowań (alkohol, narkotyki, kompulsywne korzystanie z Internetu).
Wyróżnia się:
- specyficzne zaburzenia odżywiania (anoreksja nervosa, bulimoreksja, bulimia nervosa),
- niespecyficzne zaburzenia odżywiania (zespół nocnego jedzenia, zespół przeżuwania,
- otyłość, anarchia żywieniowa, jedzenie kompulsywne).
Dlaczego zaburzenia jedzenia tak często dotyczą młodych osób?
Przede wszystkim dlatego, że okres dojrzewania jest czasem, kiedy ciało ulega ogromnym zmianom, a także pojawia się zainteresowanie płcią przeciwną. Dorastające osoby zaczynają się interesować takimi dziedzinami jak moda, żywienie, aktywność fizyczna. Tutaj należy podkreślić, że w przypadku tak młodych ludzi bardzo ważne jest, aby rodzice na bieżąco obserwowali swoje dziecko, mając na uwadze, czy np. nie podejmuje zbyt restrykcyjnych diet. Sygnałem ostrzegawczym powinno być, chociażby częste narzekanie córki czy syna na swój wygląd, a także spożywanie posiłków w samotności.
Jak rozpoznać zaburzenia odżywiania u dziecka?
Poniżej prezentujemy objawy, które mogą być pomocne w rozpoznaniu zaburzeń odżywiania, ale trzeba pamiętać, że mogą one też być sygnałem zupełnie innych zjawisk. Dlatego zawsze należy wykluczyć inne możliwości.
Nasz niepokój powinny wzbudzić przede wszystkim następujące symptomy:
- zmiana dotychczasowych nawyków żywieniowych – córka coraz większą wagę zaczyna przywiązywać do tego, co je, co jest jej podawane, ponadto coraz częściej zdarza jej się wybrzydzać, szybciej odchodzić od stołu itp.,
- wahania nastrojów – zwłaszcza podczas spożywania posiłków – dziecko może wówczas stawać się markotne, rozdrażnione, smutne, ze wstrętem spoglądać na to, co znajduje się na talerzu,
- pogorszenie zdrowia – niedożywiona córka może zacząć się robić blada i słaba, ale to nie jedyne objawy wskazujące na popsucie zdrowia, pozostałe z nich to: sucha i łuszcząca skóra, wypadanie włosów, szybkie marznięcie, bóle i zawroty głowy, coraz częstsze infekcje,
- kłopoty z podejmowaniem decyzji i szukanie wymówek – ten symptom najczęściej można zaobserwować podczas gotowania lub robienia zakupów – na pytanie, co córka miałaby ochotę zjeść na obiad, czy kolację, długo się zastanawia, rozważa różne opcje, całemu procesowi towarzyszy sfrustrowanie i pogorszenie samopoczucia,
- chowanie jedzenia w pokoju – dziecko cierpiące z powodu anoreksji czy bulimii często ukrywa przed światem fakt, że w ogóle potrzebuje żywności – z tego względu w pokoju córki możesz znaleźć np. papierki po cukierkach, resztki posiłków,
- gwałtowne zmiany wagi – o ile spadek lub wzrost masy ciała nie jest spowodowany chorobą, to objaw ten także powinien zwrócić Twoją uwagę,
- trudności w kontaktach społecznych – córka zmagająca się z zaburzeniem odżywiania może mieć problemy z wyrażaniem swoich myśli i emocji, a co za tym idzie, może zerwać dotychczasowe znajomości, odizolować się od rodziny i niechętnie przebywać z ludźmi.
Podsumowanie
Jeśli tylko zaczniesz podejrzewać, że Twoja córka ma objawy zaburzeń jedzenia, nie czekaj, ale natychmiast zacznij działać. Pamiętaj, że nieleczona anoreksja czy bulimia może prowadzić do poważnych kłopotów ze zdrowiem, a w skrajnych przypadkach, powodować nawet śmierć. Leczenie powinno koncentrować się przynajmniej na dwóch obszarach, a więc uwzględniać zarówno uzupełnienie niedoborów płynów, elektrolitów i minerałów, jak i przywrócenie właściwego wzorca odżywiania.