Uzależnienie od leków to coraz powszechniejsze zjawisko, które budzi ogromny niepokój. Chociaż trudno doszukać się dokładnych statystyk uzależnień od środków farmakologicznych, to jednak istnieją dane, które wskazują skalę problemu. Czym dokładnie jest lekozależność, kogo najczęściej dotyka i dlaczego ludzie w różnym wieku tak chętnie sięgają po leki? Na te i inne pytania postaramy się odpowiedzieć poniżej.
Na czym polega lekomania?
Uzależnienie od leków stanowi formę toksykomanii, która wywołuje określony stan psychiczny lub fizyczny, wynikający z oddziaływania środka farmakologicznego na żywy organizm. Lekozależność jest nałogiem charakteryzującym się zmianami zachowania w celu uzyskania pożądanego efektu oraz chęcią uniknięcia nieprzyjemnych doznań związanych z brakiem leku. Niebezpieczeństwo polega w głównej mierze na tym, że wraz z biegiem czasu osoba uzależniona musi przyjmować coraz większe porcje leku, dla otrzymania określonego rezultatu psychicznego lub fizycznego.
Jakie są przyczyny uzależnienia od leków?
Spośród czynników sprzyjającym rozwojowi lekozależności można wymienić:
- szybkie tempo życia, wysokie wymagania, potrzebę ucieczki od codziennych problemów, konieczność godzenia życia prywatnego i zawodowego,
- kłopoty rodzinne, np. brak odpowiednich autorytetów, okres dzieciństwa pozbawiony uczucia, że jest się kochanym i potrzebnym,
- niską samoocenę i chęć podniesienia swojej wartości,
- hipochondria, czyli irracjonalny lęk o własne zdrowie.
Należy też pamiętać, że do nadmiernego zażywania leków mogą prowadzić rzeczywiste objawy towarzyszące różnego rodzaju chorobom psychicznym oraz somatycznym.
Kogo najczęściej dotyczy lekomania?
Jak się okazuje, uzależnienie od leków jest problemem, z którym znacznie częściej zmagają się kobiety, przeważnie w wieku od czterdziestu do sześćdziesięciu lat. Wcale to jednak nie oznacza, że lekozależność nie dotyczy mężczyzn. Nałóg ten zagraża w szczególności osobom, które pragną odciąć się od otaczającej rzeczywistości, stresu, złości, frustracji oraz innych nieprzyjemnych emocji.
Z roku na rok obserwuje się coraz większą liczbę osób uzależnionych od środków farmakologicznych. Wynika to przede wszystkim z faktu, że w społeczeństwie panuje bardzo mała świadomość odnośnie lekomanii. Można wiele usłyszeć o alkoholizmie czy narkomanii, natomiast o uzależnieniu od leków wciąż mówi się niedużo.
Jakich środków dotyczy problem lekomanii?
Zjawisko lekozależności może tak naprawdę dotyczyć wszelkiego rodzaju środków farmakologicznych, zarówno tych dostępnych bez recepty, jak i wydawanych z polecenia lekarza. Jednak na pierwszym miejscu znajduje się nadużywanie leków przeciwbólowych. Te niestety są stosowane przez wiele osób bez umiaru, dlatego w mniejszych dawkach przestają być skuteczne, a co za tym idzie, z łatwością prowadzą do rozwoju uzależnienia zarówno na poziomie psychologicznym, jak i fizycznym. Pozostałe nadużywane leki to preparaty:
- przeciwkaszlowe,
- przeciwzapalne,
- przeciwgorączkowe,
- uspokajające i nasenne,
- hamujące łaknienie,
- przeczyszczające,
- zawierające w składzie alkohol (krople żołądkowe, nasercowe itp.).
Jak wyjść z uzależnienia?
Aby uporać się z lekomanią, należy przede wszystkim poddać się specjalistycznemu odtruciu organizmu. Najlepiej zrobić to w szpitalu lub w profesjonalnym ośrodku leczenia uzależnień. Podczas odstawiania środka lub środków farmakologicznych mogą pojawić się tzw. objawy odstawienia, w tym nawet drgawki i ataki padaczki zagrażające życiu, dlatego tak ważne jest, aby proces odtruwania przebiegał pod nadzorem lekarza. Samo odstawienie powinno zostać przeprowadzone stopniowo, poprzez zmniejszenie dawki środka uzależniającego, aby nie narażać organizmu na nadmierny szok. Po trwającym kilka tygodni detoksie chory powinien poddać się odpowiednio dobranej terapii uzależnień.
Lekozależność – problem dzisiejszych czasów
XXI wiek wiąże się z ogromnym rozwojem farmakoterapii. Oczywiście ma to swoje zalety, gdyż dzięki dostępnym na rynku środkom leczniczym można skutecznie zwalczać wiele różnych chorób, które jeszcze do niedawna zagrażały ludzkiemu zdrowiu i życiu. Jednak ma to również wady, gdyż producenci oferują coraz więcej różnego rodzaju leków, spośród których wiele jest dostępna bez recepty. Częste sięganie po preparaty farmakologiczne stanowi ogromne zagrożenie, w szczególności w przypadku osób ze skłonnością do wpadania w uzależnienia. Dlatego warto pamiętać, by w miarę możliwości ograniczać przyjmowanie różnego rodzaju tabletek, aby nie wpaść w lekomanię, zwłaszcza że jest ona nałogiem, którego leczenie może trwać długimi miesiącami, a nawet latami.