Wraz ze wzrostem świadomości społeczeństwa oraz rozwoju metod walki z nałogiem, alkoholizm powoli przestaje być tematem tabu i staje się istotnym przedmiotem badań terapeutów oraz specjalistów z całego świata. Badane są przede wszystkim czynniki mające wpływ na rozwój choroby oraz skuteczność sposobów wyjścia z nałogu. Kwestia diety zaczyna odgrywać znaczącą rolę w zrozumieniu zagrożeń wynikających z alkoholizmu, co sprawia, że wzrasta znaczenie odżywiania w procesie sprawnego wyjścia z wszelkiego rodzaju uzależnień.
Alkoholizm a odżywianie
Agencje rządowe szacują, że problem uzależnienia od alkoholu zaczyna dotyczyć ponad szesnastu procent polskiego społeczeństwa (dane przytacza PARP), co pozwala wywnioskować, że wspomniany problem społeczny nie stracił na znaczeniu po upadku socjalizmu. Z biegiem czasu wzbogacano metody wsparcia dla osób dotkniętych chorobą alkoholową, jednak nigdy nie zrezygnowano z uwzględniania aspektu żywieniowego, który stanowi kluczowy czynnik funkcjonowania zarówno zdrowego, jak i chorego człowieka.
Alkoholizm jest chorobą, która dotyczy zarówno kondycji psychicznej, jak i fizycznej osoby cierpiącej na te schorzenie. Długotrwałe spożycie odciska swoje znaczne piętno nie tylko na otoczeniu chorego i jego relacjach z bliskimi, ale przede wszystkim drastycznie wpływa na jego organizm i zdrowie. Cierpi na tym przede wszystkim układ odpornościowy, krążenia, nerwowy oraz pokarmowy. Cenne dla prawidłowego funkcjonowania organizmu witaminy i minerały wydalane są z organizmu w zastraszającym tempie, a ich ponowna wchłanialność znacznie się zmniejsza. Alkoholizm może przyczyniać się do niedoboru witaminy A, B1, B12, kwasu foliowego, potasu, fosforanów, wapnia oraz magnezu.
Znaczenie odżywiania w leczeniu choroby alkoholowej
Węglowodany, białka i tłuszcze uznawane są za trzy podstawowe składniki pożywienia, których przyjmowanie stanowi podstawę diety każdego z nas. Osoby cierpiące na chorobę alkoholową przyjmują połowę dziennego zapotrzebowanie na kalorie w postaci spożywanych napojów wyskokowych. Ze względu na zaburzoną gospodarkę żywieniową, organizm alkoholika cierpi na brak pełnowartościowego pokarmu, co powoduje niewydolność procesów przemiany wartości odżywczych w energię.
Wspieranie procesu walki z nałogiem powinno przede wszystkim opierać się na wprowadzeniu zindywidualizowanej diety, która pozwoli na uzupełnienie niedoborów. Nie można jednak traktować tego elementu jako kluczowego czynnika sukcesu całego procesu, ponieważ bez silnej woli osoby chorej oraz profesjonalnego wsparcia specjalisty szanse na wygraną są znikome.
Wyróżnić można kilka praktyk żywieniowych, które oprócz zaniechania spożycia alkoholu mogą znacznie pomóc odbudować organizm chorego. Należy przede wszystkim pamiętać o:
- uwzględnieniu znacznej ilości owoców oraz porcji surowych warzyw, które z reguły są pomijane w diecie podczas trwania choroby alkoholowej,
- spożywaniu dużej ilości płynów w ciągu dnia, co pozytywnie wpłynie na odbudowę systemu metabolicznego organizmu,
- regularnym przyjmowaniu warzyw strączkowych (takich jak groszek, fasola oraz soczewica) oraz produktów mlecznych, które bogate są w białka i witaminy,
- wprowadzeniu do diety chudego mięsa (np. indyk) oraz produktów z mąki pełnoziarnistej,
- wyłączeniu z diety tłuszczów zwierzęcych, które zwiększają poziom cholesterolu we krwi,
Filozofia zdrowienia
Aspekt psychologiczny stanowi jeden z najważniejszych czynników wpływających na osiągnięcie sukcesu lub poniesienie porażki w procesie wyjścia z nałogu przez alkoholika. Istnieje sporo teorii dotyczących filozofii żywienia, jednak wspomnieć warto przede wszystkim o programie HALT, który często bywa istotną częścią programu terapeutycznego. Pierwsze litery nazwy odnoszą się do czterech odczuć i stanów samopoczucia (hungry – głód, angry – złość, lonely – samotność, tired – zmęczenie), których zaistnienie może oddalać osobę cierpiąca na alkoholizm od wytrwania w trzeźwości.
Zaniedbywanie regularnych posiłków może prowadzić do stresu, który wzmaga narastające napięcie oraz potrzebę sięgnięcia po kieliszek. Jeśli złość stanie się częścią naszego samopoczucia, należy jak najszybciej szukać sposobów rozładowania negatywnych emocji oraz odszukania czynności, które na co dzień nas uspokajają np. spacer, uprawianie ulubionego sportu lub gotowanie. Należy również pamiętać o najbliższym otoczeniu, rodzinie i przyjaciołach, co pozwoli na przezwyciężenie poczucia osamotnienia oraz nostalgii, które są stanami silnie negatywnymi. Alkohol może mieć również działanie znieczulające, co może stanowić kuszącą furtkę do wyjścia ze stanu zmęczenia. Regularna aktywność fizyczna może dać chorym na alkoholizm poczucie wewnętrznej siły i własnej wartości.
Zasugerowane rozwiązania mogą jedynie pomóc w trakcie procesu leczenia choroby alkoholowej. Należy pamiętać, że zdrowe odżywianie nigdy nie zastąpi silnej woli ani motywacji. Dieta ma przede wszystkim wspierać terapię oraz przygotowywać organizm chorego do odzyskania prawidłowego funkcjonowania. Przedstawione rozwiązania mogą stosować również osoby zdrowe, dla których będzie to idealny sposób na poprawienie komfortu życia.