Niesienie pomocy bliskiej osobie, która zmaga się z problemem alkoholowym czy narkotykowym, to bez wątpienia nie lada wyzwanie. Oczywiście, aby wyjść z nałogu, niezbędna jest silna wola oraz determinacja samego chorego, jednak w tym szczególnym okresie wsparcie ze strony najbliższych jest bezcenne. Jak wygląda rola rodziny w leczeniu uzależnienia oraz w jaki sposób można ułatwić pacjentowi proces zdrowienia? Na te i inne pytania postaramy się odpowiedzieć w dzisiejszym artykule.
Po czym rozpoznać, że mamy do czynienia z nałogiem?
Chyba nikogo nie trzeba przekonywać, że w dzisiejszych czasach istnieje wiele substancji oraz zachowań, które mogą prowadzić do uzależnienia. Osoby, które wpadają w nałóg, nie tylko krzywdzą samych siebie, ale także najbliższą rodzinę, w tym partnera, współmałżonka, dzieci itp. W ten sposób członkowie rodziny stają się osobami współuzależnionymi. Jak rozpoznać, że bliska osoba wpadła w nałóg? Przede wszystkim trzeba pamiętać, że każde uzależnienie stanowi zespół składający się przynajmniej z kilku objawów, które wystąpiły w ciągu ostatnich kilkunastu miesięcy. W przypadku choroby alkoholowej czy narkotykowej nałogowiec odczuwa silną potrzebę spożywania substancji psychoaktywnej, która jest określana mianem tzw. głodu. Stan ten wiąże się z nieodpartą chęcią wypicia alkoholu czy przyjęcia narkotyku.
Ponadto osoby zmagające się z nałogiem mają upośledzoną zdolność kontrolowania picia czy zażywania innego środka uzależniającego. Nałogowcy bardzo często miewają także objawy abstynencyjne, do których zalicza się takie symptomy jak:
- nadciśnienie tętnicze,
- drżenie mięśniowe,
- nudności,
- wymioty,
- biegunki,
- zaburzenia snu,
- drażliwość,
- obniżony nastrój.
Jak sprawić, by osoba uzależniona przyjęła pomoc?
Wiele osób jest zdania, że nie można pomóc alkoholikowi czy narkomanowi, kiedy on sam nie jest na to gotowy. Takie przekonanie nie do końca jest prawdą, ponieważ w rzeczywistości powstrzymuje osoby z najbliższego otoczenia chorego przed podjęciem jakichkolwiek działań, a co za tym idzie, przyczynia się do pogłębienia destrukcyjnej choroby, mogącej zakończyć się nawet zgonem. Co zatem można zrobić? W sytuacji, gdy osoba uzależniona nie jest zainteresowana podjęciem leczenia, należy zastanowić się, co spowoduje, że będzie gotowa pójść na terapię. Warto w tym miejscu podkreślić, że nałogowcy często sami zgłaszają się po pomoc w momencie, kiedy w ich życiu dojdzie do przełomowego wydarzenia.
Może to być np. rozwód, odejście bliskiej osoby, odebranie prawa do opieki nad dzieckiem, poważna choroba itp. W rezultacie, gdy uzależniony odczuje negatywne konsekwencje swojego nałogu, wówczas sam podejmuje decyzję o podjęciu specjalistycznej terapii. Oczywiście, chcąc pomóc osobie uzależnionej, wcale nie chodzi o to, aby inicjować tragiczne w skutkach wydarzenia. Interwencja może bowiem wynikać z miłości i chęci pokazania alkoholikowi, czy narkomanowi, ile znaczy w życiu swojej rodziny. Zdarza się jednak i tak, że bliskie osoby odczuwają bezradność, a jakiekolwiek przejawy niesienia pomocy kończą się kłótniami, awanturami, a nawet przemocą. Dzieje się tak najczęściej dlatego, że osoba uzależniona mówi zupełnie innym językiem i mimo najlepszych chęci, rodzina stwarza idealne warunki do rozwoju choroby. W takiej sytuacji z pomocą może przyjść jedynie wystarczająca wiedza na temat konkretnego uzależnienia oraz nieuleganie emocjom.
Jaką funkcję spełnia rodzina w leczeniu nałogu?
Osoba uzależniona nie jest w stanie samodzielnie poradzić sobie z nałogiem. Dlatego tak ważne znaczenie w procesie leczenia ma rodzina. Pierwszą i zarazem podstawową rzeczą, którą powinni zrobić najbliżsi nałogowca, jest zaakceptowanie faktu, że uzależnienie jest chorobą. Ważne jest, aby członkowie rodziny dowiedzieli się jak najwięcej o danym uzależnieniu, gdyż dzięki temu walka z nałogiem będzie mogła przynieść satysfakcjonujące rezultaty. Pomocne może być czytanie fachowych publikacji, ale można też zasięgnąć specjalistycznej porady u psychologa. Szczególnie ważne jest, aby odpowiednio przygotować się na występowanie głodów alkoholowych, narkotykowych itp. Pomoc rodziny powinna polegać przede wszystkim na umożliwieniu osobie uzależnionej uczestniczenia w psychoterapii, przy równoczesnym powstrzymywaniu się od ingerowania w przebieg leczenia. Co więcej, członkowie rodzin, w których pojawił się problem uzależnienia, także mogą korzystać z profesjonalnej pomocy wychodzenia z choroby. W trakcie spotkań psychoterapeuta powinien udzielić przydatnych informacji i wskazówek dotyczących postępowania wobec osoby uzależnionej.