Z uzależnieniem od gier i internetu kojarzymy głównie dzieci i młodzież. Tymczasem podatność na ten nałóg niekoniecznie zależy tylko od wieku… Trzeba raczej wziąć pod uwagę czas spędzany przy komputerze, odliczając oczywiście godziny, które związane są z wykonywaną przez nas pracą. Niektórzy byliby pewnie bardzo zaskoczeni takim bilansem…
Przyjemność niekontrolowana
Niekontrolowane korzystanie z sieci czy granie w gry komputerowe to uzależnienie od tych dwóch źródeł przyjemności. W nadmiarze powodować może szkody w sferze psychicznej, fizycznej, społecznej i ekonomicznej u osoby uzależnionej oraz w jej najbliższym otoczeniu. Rozwija się bardzo szybko, bo z reguły w ciągu kilku miesięcy. Uzależnienie rozpoczyna się od fascynacji internetem lub grami komputerowymi, a jego ostatnim etapem jest pojawienie się problemów zdrowotnych i innych.
Nałogowe buszowanie po internecie wiązać się może np. z:
- – oglądaniem filmów i zdjęć o charakterze pornograficznym (erotomania internetowa),
- – silną potrzebą nawiązywania i podtrzymywania kontaktów społecznych poprzez czaty, grupy dyskusyjne, pocztę elektroniczną (socjomania internetowa), Facebooka (uzależnienie od Faceboooka),
- – uzależnieniem od gier hazardowych, sieciowych, operacji giełdowych, które można dokonywać przez internet, zakupów online,
- – ciągłe poszukiwanie informacji z różnych sfer zainteresowań (przeciążenie informacyjne).
Z kolei granie w gry komputerowe czy sieciowe od niewinnej przyjemności, często rozwijającej wyobraźnię, dającej możliwość sprawdzenia swoich umiejętności (głównie strategicznych) może przeobrazić się pewnego dnia w nałóg odciągający od realnego życia.
Uzależniony czy nie?
Jak rozpoznać objawy takiego uzależnienia? W obu przypadkach warto zwrócić uwagę na takie zachowania:
- – ilość czasu spędzanego na graniu lub w Internecie przeważa nad innymi aktywnościami, czyli nad realizowaniem dotychczasowego hobby, spotkaniami ze znajomymi, nauką, pracą, jedzeniem, spaniem etc.,
- – brak możliwości czy zakaz grania w gry lub korzystania z sieci wywołuje rozdrażnienie, agresję, apatię, chandrę lub nawet powoduje depresję, wchodzenie w konflikty z najbliższymi,
- – problemy ze snem: zasypianiem, bezsenność,
- – zaburzenia lękowe,
- – nadpobudliwość,
- – wahania nastroju,
- – problem z koncentracją,
- – zaniedbywanie stałych obowiązków,
- – relacje wirtualne stają się ważniejsze od tych w realnym życiu,
- – bardzo częste rozmyślanie o tym, w co i jak się zagra, obmyślanie strategii, o stronach, które chce się odwiedzić etc. nawet jeśli się nie siedzi akurat przy komputerze,
- – wydawanie coraz większych kwot na gry oraz na udoskonalanie sprzętu multimedialnego kosztem np. niepłacenia bieżących rachunków.
Aby jednak potwierdzić, czy któreś z tych objawów mogą świadczyć w naszym przypadku o uzależnieniu, najlepiej udać się po diagnozę do specjalisty od uzależnień. Postawi ją na podstawie kryteriów takich jak np. te:
- – tolerancja – odczuwanie coraz większej potrzeby grania czy zaglądania do Internetu, poświęcanie tym czynnościom coraz większej ilości czasu, aby osiągnąć zadowolenie, lub alternatywnie mniejsza satysfakcja podczas ich wykonywania przez tę samą ilość czasu,
- – objawy odstawienia – mogą przyjąć postać zespołu abstynenckiego (m.in. pobudzenie, niepokój, lęk, obsesyjne rozmyślanie o grach, internecie w momencie ograniczenia lub zaprzestania korzystania z gier lub internetu) albo korzystanie z innych, podobnych źródeł przyjemności, aby uniknąć objawów zespołu abstynenckiego,
- – częste przekraczanie wyznaczonego czasu na grę lub korzystanie z Internetu,
- – samodzielne próby ograniczania czasu spędzanego przy komputerze w celach grania czy buszowania po sieci kończą się niepowodzeniem,
- – granie lub korzystanie z Internetu pomimo świadomości, że niesie to za sobą konsekwencje zdrowotne, społeczne i ekonomiczne, np. problemy z kręgosłupem, spóźnianie się do pracy, zaniedbywanie obowiązków domowych i służbowych.
Zmiana rytuałów
Osoba uzależniona od gier komputerowych lub Internetu rzadko sama decyduje się na wizytę u psychoterapeuty. Skuteczniejszym bodźcem jest tu reakcja rodziny, którą niepokoi ten stan rzeczy czy rodzące się konflikty z najbliższymi. Samo leczenie polega przede wszystkim na zmianie dotychczasowych przyzwyczajeń związanych z korzystaniem z gier i sieci. Na czym to polega? Oto kilka porad:
- – odinstaluj gry, które masz na komputerze,
- – umieść komputer w miejscu, w którym będziesz jak najmniej odizolowany od innych,
- – zmieniaj pory korzystania z komputera – zarówno w zakresie gier, jak i przeglądania zasobów internetu i rób sobie przerwy (coraz dłuższe),
- – o swoim problemie rozmawiaj z najbliższymi,
- – odnotowuj swój czas spędzany w internecie lub na graniu, abyś wiedział, ile tracisz na to godzin.
Biorąc pod uwagę, że mamy dziś łatwy dostęp do komputera, sieci czy różnorodnych gier coraz trudniej o umiar w korzystaniu z tych przyjemności, zwłaszcza jeśli do tego dochodzą takie elementy jak np. problemy z nawiązywaniem kontaktów z innymi w realnym życiu, poszukiwanie przyjaźni, romansów, niska samoocena, chęć dowartościowania się, problemy emocjonalne czy inne uzależnienia. Warto jednak pokusić się o obiektywną ocenę swojego postępowania – czy jest już się o co martwić, czy jeszcze nie…