Upośledzona koordynacja ruchowa, niewyraźna mowa, luki w pamięci to tylko niektóre ze skutków picia alkoholu, pojawiające się bezpośrednio po spożyciu trunku. To, że „procenty” ujemnie wpływają na mózg i układ nerwowy to sprawa oczywista. Jakie konkretnie niebezpieczeństwa niesie ze sobą regularne spożywanie alkoholu? Dowiedz się z tego artykułu!
Mózg – genialne centrum dowodzenia
Mózg we współpracy z układem nerwowym zarządza szeregiem funkcji w ciele. Współcześnie, dzięki dostępowi do coraz dokładniejszej aparatury pomiarowej, dokonuje się coraz większej ilości odkryć związanych z funkcjonowaniem tych struktur. Odkrywamy, które obszary mózgu ulegają degradacji pod wpływem alkoholu oraz jak te uszkodzenia upośledzają sferę somatyczną i psychiczną. Picie, szczególnie regularne i nadmierne niszczy komórki nerwowe i powoduje liczne dolegliwości ze strony całego organizmu.
Od czego zależy skala zniszczeń?
W mowie potocznej krąży wiele powiedzeń mówiących o związku picia z „małym rozumem”. Niestety odzwierciedlają one faktyczne oddziaływanie alkoholu na układ nerwowy. Pomiary rezonansem magnetycznym wykazały, że kora mózgowa alkoholików sukcesywnie zmniejsza swoją objętość. Jednak negatywny wpływ alkoholu wykracza daleko poza inteligencję i funkcje poznawcze. Od czego zależy, czy i w jakim stopniu zaszkodzimy sobie sięgając po ulubiony trunek? Główne czynniki decydujące o skali zniszczeń to:
- ilość wypijanego alkoholu,
- częstotliwość,
- styl picia (np. „na pusty żołądek”),
- budowa fizjologiczna (w tym płeć), stan zdrowia i uwarunkowania genetyczne,
- bycie dzieckiem matki pijącej podczas ciąży,
- wiek inicjacji alkoholowej.
Układ nerwowy, emocje i zdolności poznawcze
Badania pokazują, że nawet niewielkie dawki etanolu uszkadzają komórki nerwowe. Im częściej pijemy, tym poważniejsze są skutki. Poniżej przedstawiamy kolejność, w jakiej alkohol oddziałuje na różne ośrodki w mózgu:
- 1. Kora mózgowa.
- 2. Układ limbiczny.
- 3. Móżdżek.
- 4. Podwzgórze i przysadka.
- 5. Rdzeń kręgowy.
Zamazany obraz, zwolniony czas reakcji i zaburzenia mowy to jedne z pierwszych oznak intoksykacji. Kora nowa odpowiedzialna jest za racjonalne myślenie i planowanie. Jej „odłączenie” sprawia, że do głosu dochodzą bardziej pierwotne instynkty, np. popęd seksualny. Poprawa nastroju to także bezpośredni efekt wpływu etanolu na neuroprzekaźniki (serotoninę, dopaminę, glutaminian, GABA). Zwiększenie poziomu szczęścia i rozluźnienie to jednak chwilowa korzyść. Dowiedziono, że w dłuższej perspektywie picie zaburza aktywność neurotransmiterów i ujemnie wpływa na samopoczucie psychiczne. Pojawiają się stany depresyjne, zaburzenia lękowe, nerwice a nawet psychozy. Wiąże się to także z uszkodzeniem układu limbicznego, w tym ciała migdałowatego odpowiedzialnego za przeżywanie emocji, niekiedy bardzo skrajnych. Uszkodzone ciało migdałowate da nam objawy w postaci:
- nadmiernych reakcji na stres,
- ataków paniki,
- zaburzeń koncentracji i pamięci,
- niedostatków motywacji do działania.
Jeśli doszło do utraty świadomości, możemy być pewni, że z konsekwencjami nie rozstaniemy się tak szybko, jak z kacem. Każdy kolejny incydent tego typu powoduje nawarstwienie szkód. Nieprzyjemne symptomy pojawiają się nagle i z zaskoczenia.
Alkohol i jego wpływ na gospodarkę hormonalną
Głównym zadaniem móżdżku jest zapewnienie zgranej i precyzyjnej aktywności ruchowej. Alkohol zaburza działanie tego ośrodka, powodując problemy z utrzymaniem równowagi. Układ podwzgórzowo-przysadkowy odpowiada za gospodarkę hormonalną w organizmie. Utrzymuje on także równowagę (homeostazę), która jest gwarantem zdrowia. Stąd bezpośrednimi problemami wynikającymi z zakłóceń pracy tej części mózgu będą zaburzenia hormonalne wszelkiego rodzaju.
Niedobór witaminy B1 i zespół Wernickego-Korsakowa
Większość alkoholików dotyka niedobór witaminy B1 (tiaminy). Jego objawy są na tyle niejednoznaczne, że trudno wychwycić je w odpowiednim momencie. Przykłada się do tego także fakt, że uzależnieni często nie przyznają się do picia, co utrudnia postawienie prawidłowej diagnozy. Tiamina niezbędna jest mózgowi i układowi nerwowemu do prawidłowej pracy. Jej niedobór może prowadzić do:
- porażenia nerwów odpowiedzialnych za poruszanie oczami;
- zaburzeń pamięci i koncentracji;
- zakłócenia równowagi emocjonalnej;
- problemów z koordynacją ruchową, staniem, a nawet siedzeniem.
Większość powyższych objawów należy do zespołu Wernickego-Korsakowa. Skrajnym syndromem jest psychoza Korsakowa.
Podsumowanie
Szkody wyrządzone mózgowi i układowi nerwowemu da się naprawić, jeśli zareaguje się na czas. Jednym z podstawowych warunków, aby ciało mogło usunąć patologiczne zmiany jest zaprzestanie picia. Gdy nie potrafimy wytrwać w naszym postanowieniu, a chcemy uratować swoje życie i zdrowie – zgłośmy się do specjalisty. Leczenie uzależnienia należy rozpocząć od odtrucia (https://agnusterapia.pl/detoksykacja), które przeprowadzą lekarze specjaliści w odpowiednim ośrodku. Wsparcie wykwalifikowanych specjalistów pomaga odzyskać kontrolę nad życiem. W Prywatym Ośrodku Leczenia Uzależnienień i Współuzalężnień Agnus (https://agnusterapia.pl/o-nas) pomogliśmy już setkom osób wrócić do zdrowia. Zapraszamy na konsultację.