Spośród wielu różnorodnych dysfunkcji oraz patologii wykazujących destrukcyjny wpływ na funkcjonowanie rodziny, a zwłaszcza na wzrastające w niej dzieci, jest alkoholizm. Choroba alkoholowa jednego z jej członków uderza w cały system rodzinny, sprawiając, że panuje w nim nieustanne poczucie niepewności, strachu oraz nieprzewidywalności zachowań osób dorosłych. Dzieci dorastające w takiej atmosferze muszą szybko dorosnąć, nie zawsze zdając sobie sprawę, że doświadczenia wyniesione z domu mogą być przyczyną ich problemów emocjonalnych i osobistych w późniejszym, już dorosłym życiu.
Kim są Dorosłe Dzieci Alkoholików?
Pojęcie to dotyczy osób dorosłych, które wychowywały się w rodzinach z problemem alkoholowym. Funkcjonując w nich, nie miały tak naprawdę szczęśliwego dzieciństwa, ponieważ musiały szybko dorosnąć i zmierzyć się z różnymi formami agresywnych zachowań, przemocą domową, zaniedbywaniem ze strony rodziców itp. Dorosłe Dzieci Alkoholików (określane także mianem DDA) to osoby, które dorastały w systemach rodzinnych, które nie realizowały swoich podstawowych funkcji takich jak, chociażby:
- przekazywanie właściwych wzorców zachowania,
- zaspokajanie potrzeby bezpieczeństwa,
- zapewnianie poczucia bycia kochanym, potrzebnym, docenianym,
- nieakceptowanie przemocy psychicznej i fizycznej,
- prezentowanie prawidłowych wzorców komunikowania się z ludźmi i wchodzenia w relacje międzyludzkie.
Dorosłe Dzieci Alkoholików w okresie dzieciństwa i dojrzewania same musiały brać za siebie odpowiedzialność, gdyż ich rodzice nie spełniali we właściwy sposób funkcji wychowawczych. Takie zachowania niejednokrotnie są związane z wieloma problemami już w okresie młodzieńczym, spośród których można wymienić ucieczki z domu, trudności z nauką, nadpobudliwość, jąkanie, przedwczesną ciążę, kontakty z sądem dla nieletnich itp. Jakie cechy są charakterystyczne dla Dorosłych Dzieci Alkoholików? Jednym z poważniejszych skutków wzrastania w rodzinie, w której jedno z rodziców lub obydwoje, nadużywali alkoholu, może być powstanie zespołu cech stale obecnych w dorosłym życiu Dorosłego Dziecka Alkoholików. Na charakterystykę tego zespołu składają się następujące cechy:
- zgadywanie, domyślanie się, jakie zachowania są normalne – przez to, że Dorosłe Dzieci Alkoholików dorastają w patologicznym środowisku, nie są w stanie rozróżnić, które zachowania są prawidłowe, a które niewłaściwe,
- kłamanie nawet w sytuacji, kiedy można powiedzieć prawdę – ta cecha jest związana z tym, że w systemie rodzinnym, w którym wychowywały się osoby z syndromem DDA, kłamstwo stanowiło normę i wielokrotnie pozwalało im przetrwać,
- trudności z przeprowadzaniem swoich zamiarów od początku do końca – Dorosłe Dzieci Alkoholików nie mogły liczyć na życzliwe wsparcie rodziców, nie otrzymywały też pochwał czy zachęt, to spowodowało, że nie są do końca przekonane o realizacji swoich planów podejmowanych w dorosłym życiu,
- bezlitosne osądzanie – to kolejna cecha, która często towarzyszy dorosłym osobom wychowywanym w rodzinach z problemem alkoholowym, jest związana z tym, że w środowisku rodzinnym podlegały nadmiernej i częstej krytyce, na skutek czego przejawiają negatywne uczucia wobec własnej osoby,
- trudności z nawiązywaniem bliskich relacji – wynika to głównie z braku poczucia bezpieczeństwa oraz strachu przed odrzuceniem, w ich relacjach bardzo często dominuje brak zaufania.
Z jakimi jeszcze problemami zmagają się Dorosłe Dzieci Alkoholików?
Osoby, które wychowywały się w rodzinie, w której pojawiło się uzależnienie od alkoholu, to jednostki starające się utrzymać kontrolę nad swoimi zachowaniami oraz uczuciami. Takim osobom niejednokrotnie towarzyszy poczucie winy, a także niezdolność do odprężenia się czy poddania się spontanicznej zabawie. Warto też dodać, że Dorosłe Dzieci Alkoholików bardzo często zmagają się z zaniżoną samooceną, co oznacza, że takie osoby wstydzą się za siebie przez całe swoje życie. Z poczuciem niższości zwykle sobie radzą na dwa sposoby – poprzez perfekcyjne zachowania, czyli stawianie sobie bardzo wysokich wymagań lub poprzez zachowania unikowe, oznaczające wycofywanie się z trudnych przedsięwzięć.
Podsumowanie
Osoby wychowujące się w rodzinach alkoholowych są niejako ofiarami nałogów swoich rodziców. Trzeba jednak pamiętać, że wiele Dzieci Dorosłych Alkoholików dobrze radzi sobie w dorosłym życiu, nie borykając się z wyżej wymienionymi problemami. Osoby, które nie są w stanie wymazać traumatycznych przeżyć z dzieciństwa ze swojej pamięci i zmagają się z różnego rodzaju trudnościami emocjonalnymi czy społecznymi, mogą zdecydować się na podjęcie terapii DDA. Jest to zwykle terapia krótkoterminowa, która pozwala nazwać i uporządkować określone przeżycia z dzieciństwa, zdjąć poczucie winy i podnieść satysfakcję z dorosłego życia.