Wśród szeroko dyskutowanych i powszechnych uzależnień najczęściej wskazuje się na chorobę alkoholową oraz narkomanię. Nie należy jednak zapominać, że we współczesnym świecie człowiek jest narażony na znacznie więcej nałogów. Ich skutki mogą być równie tragiczne dla zdrowia fizycznego i psychicznego, nie wspominając o konsekwencjach w życiu osobistym czy zawodowym. Uzależnienie od hazardu wymaga diagnozy, a następnie leczenia. Podobnie jak w przypadku innych nałogów, można wyróżnić pewne wspólne objawy i zachowania ludzi, którzy potrzebują profesjonalnego wsparcia, aby uporać się ze swoim poważnym problemem. Warto podkreślić, że ten rodzaj uzależnienia dotyka osoby z bardzo różnych środowisk i ma zróżnicowane podłoże. Leczenie może objąć między innymi osoby, które tracą kontrolę:
- typując wyniki w ramach zakładów bukmacherskich i wzajemnych,
- korzystając z rzeczywistych i wirtualnych kasyn,
- nieustannie grając na automatach,
- wysyłając płatne SMS-y w ramach konkursów i loterii,
- kupując zdrapki, kupony itp.
Uzależnienie od hazardu może stać się problemem zarówno dla osób majętnych, jak i balansujących na granicy ubóstwa. Motywacje do zakładania się lub grania są bardzo różne, ale późniejsze leczenie jest potrzebne każdemu, kto w sposób ewidentny traci kontrolę nad własnym życiem.
Objawy
Wyróżnia się hazard:
- rekreacyjny,
- rozrywkowy,
- problemowy,
- patologiczny.
Korzystanie z zakładów bukmacherskich czy gier w kasynie może stanowić rodzaj wskazanej wyżej rekreacji, przygodnej aktywności, która nie niesie ze sobą poważnych konsekwencji. Dla części osób ta forma wydawania pieniędzy i spędzania czasu staje się jednak rozrywką. Stąd już krok do pojawienia się pierwszych problemów, a gdy przerodzą się one w patologię, nałóg wchodzi w najgorsze stadium. Wyjściem z niego może być jedynie kompleksowe i profesjonalne leczenie pod okiem specjalistów. Początki mogą być diametralnie różnie. Niektórzy trafiają do kasyna lub zaczynają obstawiać zakłady ze względu na nudę i chęć poczucia adrenaliny z uwagi na „drugie dno” rozrywki, na przykład oglądanego meczu czy spotkania przy kartach. Z kolei dla osób o niskiej samoocenie czy z problemami finansowymi wizja szybkiego i dobrego zarobku popycha do ryzyka. W dobie konsumpcjonizmu i wszechobecności gier hazardowych niewinna zabawa od początku może być przysłaniana wizją poprawy statusu materialnego. Dlatego na terapii spotyka się zamożnych celebrytów, ustatkowanych przedstawicieli klasy średniej czy bezrobotnych. Choć początki ich nałogu były skrajnie różne, efekt jest bardzo podobny.
Jakie są najczęstsze objawy świadczące o uzależnieniu? To przede wszystkim coraz większe zaangażowanie w grę, czego miernikiem jest przede wszystkim poświęcany czas oraz inwestowane pieniądze. Osobę uzależnioną cechuje typowy schemat myślenia: w przypadku wygranej projektuje się już kolejny sukces, a przy przegranej upatruje się szans na „odkucie” następnym razem. Hazardzista wpada w błędne koło, które popycha go do coraz mniej racjonalnych decyzji związanych z finansami. Uzależnieni ukrywają swoje zachowania przed bliskimi, zaczynają się zapożyczać czy wyprzedawać majątek. Potrzeba zdobycia pieniędzy na grę jest tak silna, że kłamstwo staje się coraz częstszym narzędziem uzyskania określonego efektu.
Sytuacja materialna popycha wiele osób do naginania prawa, kradzieży czy oszustw, aby tylko uzyskać środki na „odegranie się”. Ten rodzaj nałogu rujnuje zdrowie psychiczne i fizyczne. Hazardzista stopniowo psuje relacje zawodowe i rodzinne, jest zagrożony utratą pracy, izoluje się od otoczenia. Kolejne wygrane i przegrane wpędzają w huśtawkę nastrojów, prowadzącą do agresji i autoagresji. Istnieje także poważne zagrożenie innymi uzależnieniami, na przykład alkoholizmem, gdy sięga się po kieliszek, by odreagować nieustanny stres towarzyszący zakładom i grom. Objawy mogą być widoczne także, poprzez bezsenność czy inne reakcje organizmu poddawanego ciągłym napięciom i obciążeniom. Alkoholik koncentruje się na alkoholu, narkoman na narkotyku, a dla hazardzisty najważniejszy jest pieniądz, którego potrzebuje do gry w kasynie, na automatach, w loteriach, na giełdzie czy w ramach zakładów bukmacherskich. Niestety, wiele niepokojących objawów bywa niezauważonych lub bagatelizowanych, a rodzina uświadamia sobie problem dopiero w momencie, gdy prawda wychodzi na jaw, a uzależniony jest w poważnych finansowych tarapatach. Historie o hazardzistach, których nałóg popchnął do kradzieży dużych sum pieniędzy, zastawieniu domu i innych dóbr czy ogromnych pożyczkach, są niestety prawdziwe i każą traktować leczenie jako konieczność. Zbliżone objawy występują u wszystkich hazardzistów niezależnie od wieku, płci czy statusu materialnego. Coraz większe zaangażowanie w zakłady i gry przy jednoczesnej utracie kontroli nad finansami oraz życiem zawodowym i rodzinnym stanowi czerwone, ostrzegawcze światło dla całego otoczenia osoby. To znak, że potrzebuje ona profesjonalnego wsparcia i radykalnego zerwania z nałogiem.
Skutki uzależnienia od hazardu
- Utrata majątku – gotówki, oszczędności, nieruchomości, wartościowych przedmiotów.
- Zadłużenie – w bankach, firmach pożyczkowych oraz u osób prywatnych.
- Pogorszenie stanu zdrowia – fizyczne i psychiczne skutki koncentracji wokół gier i zakładów, sposobów na pozyskanie pieniędzy.
- Utrata zaufania ze strony otoczenia – rozwody, separacje, zrywanie kontaktów, zwolnienia z pracy, ograniczenia praw rodzicielskich.
- Wycofanie z życia społecznego.
- Zwiększenie ryzyka wpadnięcia w inne uzależnienia, na przykład od alkoholu, narkotyków, leków, seksu czy zakupów.
- Kłopoty z prawem.
- Niska samoocena – w sytuacji, gdy uzależniony podejmuje nieudane próby zerwania z nałogiem, jest odtrącany przez otoczenie, uświadamia sobie swoje niekorzystne położenie.
- Próby samobójcze – w skrajnych sytuacjach wyczerpania psychicznego i pod presją rosnącego zadłużenia oraz innych kłopotów osobistych.
Metody leczenia hazardu
Podobnie jak w przypadku innych nałogów, terapia musi się zacząć od uświadomienia sobie problemu przez osobę uzależnioną i przynajmniej minimalnej woli walki o wyjście na prostą. Profesjonalne i konsekwentne leczenia hazardu jest dla pacjenta długie i trudne. Jednak bez uświadomienia sobie swojego położenia i ciężkiej pracy trudno spodziewać się nagłego uzdrowienia. Bardzo niepokojące statystyki wskazują, że zaledwie kilka procent osób mających do czynienia z hazardem zdaje sobie sprawę ze swojego uzależnienia i podejmuje decyzję o leczeniu. Diagnoza stanowi podstawę do wyznaczenia konkretnej terapii behawioralno-poznawczej. Pomoc osobie uzależnionej musi być kompleksowa, dlatego szukając sposobów wyjścia na prostą, trzeba zaufać nie tylko terapeucie, ale również współpracującym z nim doradcom finansowym i prawnikom. Nierzadko osoby trafiające na leczenie od hazardu znajdują się w bardzo poważnych kłopotach, z długami wynoszącymi na przykład kilkadziesiąt czy kilkaset tysięcy złotych. Rezygnacja ze zgubnych gier i zakładów jest więc tylko jedną stroną medalu – druga to uporanie się z kłopotami na gruncie finansowym i prawnym. Bardzo ważną rolę w procesie leczenia odgrywają bliscy. Co zrozumiałe, na skutek zaistniałych wydarzeń tracą oni zaufanie do hazardzistów, a na cały problem patrzą z perspektywy finansowej. Istota sprawy jest jednak dużo głębsza. Prywatny Ośrodek Leczenia Uzależnień i Współuzależnienia AGNUS jest zlokalizowany na obrzeżach Poznania, w spokojnej, oddalonej od centrum, zielonej okolicy.
To dobre miejsce, aby dać sobie szansę na wyjście z nałogu, znajdując się pod stałą opieką doświadczonych terapeutów i specjalistów. Z perspektywy osoby zmagającej się z nałogiem bardzo ważna jest izolacja od wszelkich środków do realizacji pokus. Dlatego trzeba oderwać się nie tylko od kasyn czy salonów gier, ale również Internetu, kiosków czy telefonu – wszystkich miejsc, narzędzi i okazji do realizacji niepożądanych zachowań. Konsekwentnie wdrażana terapia pozwala dotrzeć do sedna problemu, z jakim boryka się pacjent. Poszczególne ćwiczenia i zajęcia mają na celu realizację krótko- i długofalowych celów. Uzależnienie doprowadza chorego do stanu, w którym nie umie zarządzać swoimi pieniędzmi i podejmuje skrajnie ryzykowne oraz nieodpowiedzialne decyzje. Leczenie polega więc na stopniowym przywracaniu podstawowych umiejętności racjonalnego funkcjonowania w społeczeństwie, jak również prowadzi do abstynencji od hazardu. Metody poznawczo-behawioralne odznaczają się wysoką skutecznością, a poszczególne treningi przekładają się na realne efekty w przyszłości. Kluczem jest odpowiednia komunikacja. Rola terapeuty polega na tym, aby zrozumieć szerszy kontekst problemu, z którym zmaga się konkretna osoba przebywająca w ośrodku i szukająca pomocy. Po jego opuszczeniu hazardzista powinien być przygotowany do mierzenia się z pokusą gry. Szansa poradzenia sobie z nałogiem jest wyższa dzięki większej świadomości na temat istoty, źródła i objawów uzależnienia.
Ośrodek leczenia uzależnienia od hazardu
Ośrodek Agnus specjalizuje się także w leczeniu alkoholizmu, narkomanii, lekomanii, seksoholizmu, zakupoholizmu i nałogowego korzystania z komputera oraz Internetu. Doświadczeni terapeuci swoją pomoc kierują również do osób współuzależnionych. Klinika prowadzona w wyjątkowym miejscu na mapie Poznania wyróżnia się tym, że zapewnia kompleksowe wsparcie nie tylko alkoholikom czy narkomanom, ale także tym, którzy cierpią z powodu rzadziej występujących nałogów. W prywatnym ośrodku łączy się skuteczne metody oparte na specjalistycznych badaniach i korzysta się z wieloletniego doświadczenia. Komfortowo wyposażony obiekt usytuowany pośród jezior i lasów jest dobrym miejscem, aby po długim okresie utraty kontroli nad zachowaniem z powodu hazardu lub innego uzależnienia odzyskać spokój i spojrzeć na siebie z nowej perspektywy, która ułatwia stabilizację w życiu osobistym i zawodowym. Ważne, aby nigdy nie lekceważyć pierwszych objawów świadczących o nałogu związanym z zakładami bukmacherskimi czy grami losowymi i karcianymi. Niewinna rozrywka i zabawa niekiedy staje się bowiem wstępem do kolejnej tragicznej historii. Leczenie może być skuteczne, ale im szybciej zostanie podjęte, tym lepiej.