Ataki paniki - przyczyny i objawy - co robić?

Ten rodzaj zaburzenia emocjonalnego niemal całkowicie bierze górę nad racjonalnym myśleniem i rozumowaniem. Zakłada wystąpienie najgorszych kataklizmów, które hipotetycznie mogą dotknąć samego chorego lub jego bliskich. Zarówno przewidzenie momentu wystąpienia ataku paniki, jak i jego powstrzymanie są bardzo trudne, o ile nie dysponuje się właściwymi narzędziami. Udział w psychoterapii pozwala chorym zapanować nad sytuacją, pomaga nie tylko doraźnie, ale też długofalowo.  Atak paniki można powstrzymać lub złagodzić, jednak wymaga to pracy, a często profesjonalnego wsparcia, które znajdziesz u nas. Uświadamiamy, że ten rodzaj zaburzenia dotyka nie tylko chorego, ale też osoby z jego najbliższego otoczenia. Nieleczony może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych – występowania silnych zespołów lękowych, zaburzeń psychotycznych, fobii, depresji.

Przyczyny ataków paniki

Dlaczego właściwie pojawiają się ataki paniki? Przyczyny występowania tego rodzaju objawów lękowych mogą być naprawdę bardzo szerokie i zróżnicowane. Nie da się zdefiniować jednoznacznie, co je wywołuje. Zazwyczaj jednak są to traumatyczne przeżycia z przeszłości i trudności w kontaktach z innymi ludźmi. Niektórzy reagują bardziej emocjonalne i silniej przeżywają wydarzenia, które dla innych pozostawią jedynie przykre wspomnienia. Do takich wydarzeń, które mogą być potencjalnymi przyczynami ataków paniki, zaliczamy:

• rozwód, rozstanie z partnerem,
• śmierć bliskiej osoby, choroba lub inwalidztwo,
• utrata domu, dobytku,
• uczestnictwo w traumatycznym przeżyciu – pożarze, zamachu terrorystycznym, wypadku komunikacyjnym,
• stanie się świadkiem lub ofiarą przemocy,
• przeprowadzka do innego miasta lub kraju,
• problemy zawodowe, szkolne.

Warto zaznaczyć, że powyższe wydarzenia mogą wywoływać ataki paniki nie tylko u uczestników zdarzeń. Konsekwencje rozwodu rodziców będą przykre i bardzo dotkliwe również dla dzieci, z kolei poronienie może załamać nie tylko kobietę, ale również jej partnera. Innym powodem występowania napadów paniki są choroby ogólne, wśród których wymienia się nadczynność tarczycy, padaczkę, guza nadnerczy czy chorobę niedokrwienną serca o silnym natężeniu. Może zdarzyć się, że w celu uzyskania kompleksowego obrazu i postawienia diagnozy, pacjent zostanie poproszony o wykonanie dodatkowych badań.

Jak wygląda atak paniki?

Zwykle napad paniki daje objawy tak silne i jednoznaczne, że trudno je przeoczyć. Zaczyna się nagle i raczej nie jest poprzedzony konkretnym wydarzeniem. Osoby, które doświadczyły tego stanu emocjonalnego, opisują go, jako katastrofę – paranoiczny, nieuzasadniony lęk o siebie lub swoich bliskich, który daje realne objawy somatyczne:

• serce bije coraz szybciej, kołacze,
• towarzyszą temu duszności, uczucie, że nie można złapać tchu, ucisk w piersi, szum w uszach, zawroty i ból głowy,
• osoba cierpiąca na napad paniki nie może zapanować nad swoim ciałem i zdana jest w tym momencie na innych ludzi,
• człowiek poci się, drży na całym ciele, jest blady, ma nudności oraz bóle brzucha.

Ataki trwają zazwyczaj od kilku do kilkudziesięciu minut. Nawet jeśli są krótkimi epizodami, to powodują duży dyskomfort i są źródłem nieprzyjemnych przeżyć. Opisane objawy ataku paniki są ekstremalnie silne. Nie są kaprysem chorego, nie oznaczają jego słabości czy braku kontroli nad emocjami. To stan, w którym człowiek nie może zebrać myśli ani sił, aby pokonać problem, który urósł do ogromnej rangi. Dlatego najlepsze, co można zrobić w tak trudnej i wymagającej sytuacji to wesprzeć bliską osobę, zapewnić jej przestrzeń do przetrwania napadu paniki, pilnować, aby była w tym czasie bezpieczna. W dalszej części tekstu dowiesz się więcej na temat pomocy, jaką można nieść choremu — zarówno doraźnej, jak i długofalowej we współpracy z zaufanym psychoterapeutą. Wczesne wykrycie zaburzenia i odpowiednio szybkie i skuteczne podjęcie leczenia są wskazane dla zdrowia pacjenta i jego kondycji, tak fizycznej, jak również psychicznej. Pogłębiające się, nawracające ataki paniki mogą skutecznie zrujnować życie, sprawić, że osoba cierpiąca z powodu napadów ekstremalnego lęku przestanie udzielać się towarzysko czy zawodowo. Dlatego dużą rolę w diagnozowaniu schorzenia mają bliscy, dla których sygnałem alarmowym mogą być:

• brak chęci osoby z zaburzeniem do wychodzenia z domu, unikanie miejsc publicznych,
• ograniczenie lub zerwanie kontaktów towarzyskich (zwłaszcza w przypadku osób do tej pory aktywnych),
• częste proszenie o to, aby osoby bliskie towarzyszyły choremu w wykonywaniu codziennych sytuacji, zwłaszcza gdy mają one miejsce poza domem.

Bycie świadkiem napadu paniki będzie jednoznacznym potwierdzeniem, że choroba mogła dotknąć bliską osobę. W takiej sytuacji warto wiedzieć, jak pomóc i zareagować. Obecność oraz wsparcie to bardzo ważne elementy, które zwalczają samotność i dają siłę w walce z problemem.

Objawy ataku paniki – jak pomóc?

Chociaż napad paniki jest wydarzeniem bardzo intensywnym, stresującym i wydawałoby się trudnym do opanowania, to na szczęście znane są sposoby rozpoznawania objawów ataku paniki. Dzięki temu można zapobiec eskalacji problemu i załagodzić całą sytuację. Dlatego warto wiedzieć, jak zachować się, gdy Ciebie lub bliską osobę dopadnie atak paniki. Co robić? Gdzie szukać pomocy? Na większą skalę oczywiście warto sięgnąć po profesjonalną pomoc. Do naszej kliniki zgłaszają się osoby, dla których napady nieuzasadnionego, bardzo silnego lęku stały się codziennością, bardzo uciążliwym i utrudniającym normalne funkcjonowanie stanem. O tym, jak pracują nas specjaliści z osobami, które cierpią na ataki paniki, przeczytasz dalej. Tymczasem skupmy się na udzielaniu pomocy osobie lub sobie samemu, w sytuacji, gdy dojdzie do ataku paniki. Co robić?

• najlepiej jest poszukać wsparcia u bliskiej osoby, już sama jej obecność może okazać się kojąca, pomoże zwalczyć uczucie samotności,
• opanować zawczasu techniki relaksacyjne – bardzo ważne są umiejętności świadomego oddychania (w tym również do papierowej torby), co pomaga zapobiegać groźnej dla zdrowia hiperwentylacji,
• zaopatrzyć się w środki o działaniu uspokajającym – często psychoterapia, w przypadku osób, które cierpią na silne, częste i niekontrolowane napady paniki wspierana jest leczeniem farmakologicznym, które działają doraźnie w przypadku wystąpienia ataku.

Bardzo przydatne w walce z problemem oraz jego objawami jest uprawianie sportu. Aktywność fizyczna pomaga poznać ciało i kontrolować jego reakcje. Sprzyja też pokonywaniu własnych barier i ograniczeń, co z kolei wpływa na uwalnianie endorfin i na redukowanie poziomu napięcia. Podejmowanie prób samodzielnego pokonywania ataków paniki jest bardzo ważnym elementem leczenia, ale często nie wystarcza. Osoby, które nieskutecznie próbują kontrolować częstotliwość i intensywność napadów, i którym nie wystarcza obecność i wsparcie najbliższych, powinny poszukać wsparcia na psychoterapii. Często psychiatra, jako lekarz, może zasugerować dodatkowe wsparcie farmakologiczne, zwłaszcza doraźnie, gdy napad paniki stanie się faktem.

Leczenie

Psychoterapia jest najskuteczniejszą metodą radzenia sobie z zaburzeniem emocjonalnym, ponieważ zakłada działanie nie tylko doraźne, ale też długofalowe. Często sięga do przeszłości, aby rozpoznać przyczyny ataków paniki. To trudny etap leczenia, ale konieczny, jeśli stawką jest komfort dalszego życia bez uciążliwych ograniczeń i dobre samopoczucie chorego. Warto pamiętać, że chorobliwy, przesadzony lęk o bliskich i o siebie, wyrażający się w napadach paniki, jest bardzo męczący nie tylko dla chorego, ale też dla jego otoczenia. Specjaliści wiedzą, jak potraktować problem i umieją odpowiedzieć na najczęściej zadawane przez pacjentów pytanie: co robić? Atak paniki, a właściwie świadomość, że może on pojawić się w najmniej spodziewanym momencie, wielu z nich prowadzi do innych zaburzeń w tym depresji. Irracjonalny lęk oddziałuje na wszystkie aspekty życia prywatnego, zawodowego, towarzyskiego.

Leczenie zakłada rozległy wywiad i konsultację ze specjalistą. Kiedy już uda mu się ustalić przyczyny ataków paniki, może on pomóc pacjentowi w uporaniu się z nimi. Bardzo ważną rolą terapii jest nauczenie pacjenta, jak rozpoznać pierwsze objawy. Atak paniki pojawia się nagle, lecz zazwyczaj jego symptomy narastają stopniowo. Istotne jest, aby osoba chora zrozumiała, że towarzyszące mu bóle i dolegliwości nie są zwiastunem innej, groźnej choroby, a efektem tego konkretnego zaburzenia emocjonalnego. W tym przypadku objawy somatyczne to wyłącznie wytwór ludzkiej psychiki. Zadaniem specjalistów, jest wyjaśnienie pacjentowi, że również siłą swojej woli, ciężką pracą nad sobą i czasem przy wsparciu środków farmakologicznych może kontrolować ataki paniki, a z czasem nauczyć się nie dopuszczać do napadów. Już sama świadomość tego, że można zdominować chorobę i skutecznie pokonać jej objawy dla wielu jest krzepiąca i stanowi motywację do walki.