ZADZWOŃ TERAZ: 533 221 555

Prywatny Ośrodek Leczenia Uzależnień i Współuzależnienia

533 221 555 czynne 24/7 You TubeGoogle Plus

Leczenie uzależnień

Uzależnienie od komputera i Internetu – główne objawy

Spis treści:  

Uzależnienie od komputera i Internetu, tuż obok narkomanii czy alkoholizmu, jest kolejnym poważnym nałogiem, który wciąga coraz większą liczbę młodych ludzi na całym świecie. Chociaż jest to zjawisko stosunkowo nowe, to jednak uzależnienie o tym charakterze przybiera na sile i coraz częściej Internet, komputer albo gra traktowane są jako prosty sposób na ucieczkę od realnej rzeczywistości. Choć brakuje dokładnych danych na temat tego zjawiska, to badanie przeprowadzone w 2012 roku przez CBOS pokazało, że około 100 tys. Polaków jest już uzależnionych, z kolei 750 tys. jest narażonych na takie uzależnienie. Przyjmuje się zatem, że ok 6% wszystkich użytkowników przejawia cechy uzależnienia od Internetu bądź też komputera. Ten problem dotyczy nie tylko młodych osób do 25. roku życia, ale występuje także w grupie do 40. roku życia. Młodzi ludzie nie mają świadomości tego, że uzależnienie od gier komputerowych, Internetu lub samego komputera jest rzeczywistym zagrożeniem, wymagającym leczenia.

Siecioholizm

Największym problemem aktualnie wydaje się być „siecioholizm” (uzależnienie od Internetu), jednak należy także zwrócić uwagę na kwestię uzależnienia od komputera oraz gier komputerowych.  Zespół uzależnienia od Internetu oraz gier internetowych polega przede wszystkim na wielogodzinnym korzystaniu z globalnej sieci, co przekłada się na stopniową utratę zdrowia w sferach:

  • psychicznej,
  • fizycznej,
  • interpersonalnej,
  • społecznej oraz rodzinnej.

O „siecioholizmie" świadczą typowe objawy, które są charakterystyczne dla wszystkich uzależnień psychicznych. Zatem osoba uzależniona odczuwa ciągłą potrzebę znajdowania i poszukiwania środka uzależniającego, czyli Internetu. Ponadto zmaga się ze spadkiem wrażliwości i odczuwania przyjemności. Pojawiają się także natrętne myśli, z którymi nie umie sobie poradzić. Jedną z cięższych form jest fizyczne wyniszczenie. Psycholog Kimberly Young uważa, że o uzależnieniu od Internetu można mówić, gdy spędza się 35 godzin tygodniowo na przeglądaniu sieci, co nie ma związku z obowiązkami zawodowymi. Charakterystyczną cechą dla osób mających problem z uzależnieniem jest pojawiający się „głód Internetu". Gdy nie mają dostępu do sieci, pojawiają się nieprzyjemne emocje, takie jak:

  • napięcie,
  • dyskomfort psychiczny,
  • zmienny nastrój,
  • apatia,
  • irytacja,
  • agresja.

Osoby uzależnione nie mają potrzeby kontaktu z innymi ludźmi. To, co jeszcze do niedawna sprawiało im przyjemność, przestaje być atrakcyjne. Aby poczuć pozytywne emocje i satysfakcję, czas spędzony w sieci musi ciągle się wydłużać, pomimo pojawiania się także fizycznych skutków ubocznych takich jak bóle głowy czy bóle mięśni. Występują także trudności w nauce oraz problemy w kontaktach interpersonalnych. Takie osoby stają się zamknięte w sobie, a jedyne kontakty utrzymują w sieci, która staje się dla nich alternatywną rzeczywistością.  Właśnie dlatego leczenie nałogów typu uzależnienie od Internetu, komputera czy rozrywek takich jak gry komputerowe opiera się na długotrwałym procesie. Stwierdzono, że osoby uzależnione od komputera i Internetu na ogół spędzają czas na takich formach rozrywki w Internecie, jak:

  • komunikatory internetowe,
  • gry online,
  • czat (porozumiewanie się w formie pisemnej z innymi osobami korzystającymi z Internetu),
  • różnego rodzaju fora dyskusyjne oraz listy adresowe.

Należy zdawać sobie sprawę, iż zasadniczą kwestią uzależnienia od komputera czy Internetu nie jest sam sprzęt czy globalna sieć, a utrata kontroli na skutek sięgania po określone formy korzystania z w/w narzędzi.

Rodzaje uzależnień od Internetu

Według typologii Kimberly Young uzależnienie od komputera można podzielić na 5 rodzajów:

  • uzależnienie od sieci internetowej – dotyczy wszelkich form obsesji na punkcie hazardu internetowego, gier sieciowych, w tym grania na rynkach finansowych. Obejmuje także uzależnienie od zakupów w Internecie czy mediów społecznościowych. Osoby przejawiające takie zachowania często popadają w długi;
  • socjomania internetowa – dotyczy uzależnienia od komunikatorów społecznych, czatów i zawierania znajomości w sieci. Wiele osób ma problem z nawiązywaniem kontaktów interpersonalnych w realnym życiu. Dlatego spełniają swoje potrzeby bliskości w sieci. O dysfunkcjach mówimy wtedy, gdy nie potrafią już utrzymać nawet relacji z rodziną, a wszelkie więzi łączą ich z uczestnikami np. czatów, czy forów dyskusyjnych;
  • przeciążenia informacyjne – odnoszą się do ciągłej potrzeby szukania w sieci danych, które prowadzą do natłoku myśli i problemów z koncentracją;
  • uzależnienie od komputera – obejmuje ciągłą potrzebę niekontrolowanego korzystania z komputera, grania w gry komputerowe. Brak takiej możliwości wywołuje napady agresji;
  • erotomania internetowa – to korzystanie z serwisów pornograficznych, w tym oglądanie takich filmów, przeglądanie zdjęć. Dotyczy także cyberseksu i może być związane z dewiacjami, począwszy od ekshibicjonizmu, przez pedofilię, na zoofilii kończąc.

Przyczyny uzależnienia od Internetu

Ciągły postęp technologiczny sprawia, że dostęp do Internetu staje się powszechny i to nie tylko w domu, ale gdziekolwiek się udamy. Stanowi on źródło rozrywki, ale również środowisko pracy i nauki, dlatego czasem trudno jest rozpoznać pierwsze symptomy uzależnienia. Rozwój nowych technologii sprawia, że dochodzi również do patologicznych zjawisk, takich jak uzależnienie od sieci. Tak naprawdę przyczyn może być bardzo wiele. Jedną z nich są cechy osobowości, takie jak uległość, podatność na manipulacje, nieśmiałość, niepewność siebie, niska samoocena. Również sytuacje stresowe mogą być katalizatorem. Niepowodzenia w szkole, w życiu czy w pracy powodują ucieczkę do wirtualnego świata, gdzie można stworzyć swoje alter ego. Bardziej narażone na uzależnienie od Internetu są osoby, które w dzieciństwie przeszły traumę, były ofiarami przemocy lub molestowania. Gdy w rodzinie występowało zjawisko uzależnienia od alkoholu czy narkotyków, prawdopodobieństwo wpadnięcia w nałóg się zwiększa. Jak pokazują badania najwięcej osób uzależnionych mieszka w dużych miastach. Są w wieku poniżej 34. lat. Badacze wskazują, że także ludzie ze zbyt małą ilością neuroprzekaźników, takich jak serotonina i dopamina mogą wykazywać większą skłonność do uzależnienia od Internetu.

Skutki uzależnienia od Internetu

Warto wiedzieć, że uzależnienie od komputera i Internetu przejawia się zarówno w symptomach fizycznych, jak i emocjonalnych. Sam proces przebiega bardzo szybko i jak pokazują badania, rozwija się już w ciągu 6 miesięcy od rozpoczęcia korzystania z sieci. Jednym z podstawowych skutków jest to, że korzystanie z sieci staje się ważniejsze niż codzienne obowiązki, a rozrywka, która do tej pory sprawiała przyjemność, przestaje być jej źródłem. Osoby uzależnione często nie dosypiają, gdyż wolą, kosztem snu, spędzać kolejne godziny surfując po Internecie, co z kolei powoduje problemy z koncentracją czy zmniejszoną efektywność w pracy. Niestety skrajne uzależnienie od komputera i Internetu może prowadzić do trwałego rozpadu więzi rodzinnych. Emocjonalne skutki uzależnienia:

  • depresja, w tym anhedonia czy dystymia,
  • poczucie winy,
  • zaniedbywanie swoich obowiązków i problemy z ich wykonywaniem,
  • silny niepokój,
  • uczucie przyjemności i szczęścia tylko w momencie korzystania z komputera,
  • brak właściwych priorytetów w życiu,
  • wyobcowanie,
  • silne podniecenie,
  • unikanie obowiązków,
  • zmienny nastrój,
  • zaburzenia tożsamości,
  • brak zainteresowań.

Fizyczne skutki uzależnienia:

  • bóle głowy,
  • chroniczna bezsenność,
  • bóle pleców, głowy, szyi,
  • suche oczy i problemy ze wzrokiem,
  • zmiana nawyków żywieniowych w postaci objadania się albo niedojadania,
  • zmniejszenie lub brak potrzeb seksualnych.

Wraz z uzależnieniem od Internetu pojawiło się zjawisko Fomo, czyli silny strach przed przeoczeniem ważnej informacji bądź zdarzenia. Skutkiem tego jest pogłębienie psychicznej dysocjacji.

Uzależnienie od Internetu u dzieci

Problem ten dotyczy także dzieci i młodzieży, które są szczególnie podatne na uzależnienie. Należy zauważyć, że większość jego autodestrukcyjnych form jest poza ich zasięgiem, gdyż występuje utrudniony dostęp np. do narkotyków czy alkoholu. Jednak korzystanie z komputera i Internetu jest powszechnie dostępne. Najmłodsi często nie radzą sobie z pewnymi treściami. Z kolei młodzież może ulegać kryzysowi tożsamości, a także wahaniom nastroju. W tej grupie wiekowej uzależnienie od Internetu przejawia się apatią, agresją, bezsennością i wyizolowaniem interpersonalnym.

Efektywne leczenie uzależnień od komputera

Na samym początku istotna jest diagnostyka. W tym przypadku bardzo pomocny jest kwestionariusz o nazwie Internet Adddiction Test. Składa się z 8 pytań. Udzielenie na nie szczerych odpowiedzi pozwala na rozpoznanie stopnia uzależnienia. Oto one:

  1. Czy rozmyślasz ciągle o korzystaniu z Internetu i nie możesz doczekać się surfowania po sieci?
  2. Czy aby poczuć satysfakcję i radość ciągle musisz wydłużać czas korzystania z sieci?
  3. Czy próbowałeś kontrolować i ograniczać czas korzystania z Internetu, ale bezskutecznie?
  4. Czy podczas próby, gdy nie korzystasz z Internetu, odczuwasz niepokój, przygnębienie bądź czy masz natrętne myśli?
  5. Czy spędzasz więcej czasu w sieci niż planowałeś?
  6. Czy pogorszyły się Twoje relacje z bliskimi osobami?
  7. Czy okłamujesz rodzinę, terapeutów na temat czasu spędzonego w Internecie?
  8. Czy kiedy masz problem, to możesz zapomnieć o korzystaniu z Internetu?

Na tej podstawie terapeuci wydają diagnozę, a następnie możliwe jest wdrożenie odpowiedniego postępowania terapeutycznego. W odróżnieniu od innych nałogów, leczenie uzależnienia od Internetu, komputera czy gier komputerowych zasadniczo nie różni się od siebie. Polega przede wszystkim na odpowiedniej do wieku i rodzaju uzależnienia psychoterapii, której celem jest nauka nowych zachowań, a następnie wcielanie ich w życie. Ma to na celu zlikwidowanie dotychczasowych – błędnych przyzwyczajeń i uświadomienie, jak duże zagrożenie stwarza nadmierne poświęcanie czasu sprzętom komputerowym. Tylko długofalowe leczenie może sprawić, że problem uzależnienia od komputera czy gier komputerowych zostanie w pełni zażegnany. Największą skutecznością wykazuje się nurt poznawczo-behawioralny. Bardzo pomocne są też techniki kształtujące nowe zachowania, takie jak: notowanie aktywności w dzienniku, trening wydłużania przerw w dostępie do sieci. Można skorzystać także z grup wsparcia, gdzie polecana jest metoda 12 kroków. Takie techniki leczenia uzależnienia od Internetu stosowane są w Ośrodku Leczenia Uzależnień i Współuzależnień Agnus w Poznaniu.

Ważną kwestią jest też uświadamianie istnienia takiego zagrożenia. Komputer i Internet to narzędzia pracy czy nauki, więc pojawia się ryzyko niedostrzeżenia faktu skrajnego podporządkowania swojego życia tym technicznym innowacjom.

Na ogół decyzja o tym, że uzależnienie od Internetu czy komputera wymaga leczenia zostaje podjęta w momencie, gdy osoba chora sama dostrzeże różnicę między zdrowym a patologicznym korzystaniem ze sprzętu komputerowego czy form porozumiewania się przy pomocy klawiatury. W trakcie leczenia uzależnienia od komputera, Internetu czy gier komputerowych często konieczne okazuje się zamontowanie w komputerze odpowiedniego alarmu, który informuje o zbyt długim czasie spędzonym przed monitorem komputera i jest niejako wskazówką do przejścia do innej aktywności. Takie metody, monitorujące czas w komputerze, w dużej mierze usprawniają leczenie i pomagają powrócić pacjentowi do normalnego funkcjonowania.Istotną kwestią, jaką należy poruszyć, jest również użytkowanie smartfona z dostępem do Internetu. Trudno wyobrazić sobie funkcjonowanie bez telefonu. Warto jednak czasowo wyłączać w nim dostęp do sieci i wydłużać czas przerw. Pojawia się tu bowiem znacznie więcej pokus korzystania z Internetu, ze względu na liczne powiadomienia pochodzące z aplikacji internetowych, które często skłaniają do kliknięcia i pojawiają się wielokrotnie w ciągu dnia.

Zapraszamy do skorzystania z oferty Ośrodka Leczenia Uzależnień i współuzależnień Agnus w Poznaniu. Gwarantujemy anonimowość i kompleksową pomoc.

Zobacz także: