Wśród uzależnień od komputera wymienia się m.in. uzależnienie od Internetu, które tak jak i inne zachowania behawioralne, charakteryzuje zespół różnych zjawisk występujących na poziomie psychiki, biochemii oraz fizjologii.
Co nas powinno zaniepokoić?
Odpowiedzią na pytanie, czy jesteśmy uzależnieni od Internetu jest potwierdzenie występowania co najmniej trzech z poniższych objawów w ciągu ostatniego roku:
- – silna potrzeba korzystania z Internetu,
- – poczucie przymusu zaglądania do sieci,
- – mniejsza kontrola zachowań związanych z korzystaniem z Internetu – czyli słabsza kontrola nad powstrzymywaniem się od niekorzystania z sieci i ilością godzin spędzanych w cyberprzestrzeni,
- – próby przerwania lub ograniczenia czasu spędzanego w sieci wywołują niepokój, rozdrażnienie, gorsze samopoczucie – jego polepszenie następuje w chwili, kiedy uzależniony ponownie ma dostęp do Internetu,
- – godziny spędzane w sieci przynoszą zadowolenie lub lepsze samopoczucie,
- – powolne zaniedbywanie wcześniejszych zainteresowań oraz zaniechanie alternatywnych źródeł przyjemności na rzecz Internetu,
- – świadomość szkodliwych następstw (fizycznych, psychicznych, społecznych) – korzystanie z Internetu nie wpływa na ograniczenie tej czynności.
Zróbmy sobie test
Jeżeli chcesz sprawdzić, czy jesteś uzależniony od Internetu, wykonaj test opracowany przez Patricię Wallace w książce badającej psychiczne aspekty cyberprzestrzeni, zatytułowanej „Psychologia Internetu”:
- 1. Czy siadając przy komputerze czujesz podniecenie?
- 2. Czy nie mając przez jakiś czas dostępu do komputera, czujesz przygnębienie bądź nie wiesz co ze sobą zrobić?
- 3. Czy poświęcasz więcej niż dwie godziny dziennie na surfowanie w sieci?
- 4. Czy rodzina albo ktoś bliski mówi Ci, że za dużo czasu spędzasz przy komputerze?
- 5. Czy często oglądasz strony o tematyce erotycznej?
- 6. Czy ukrywasz czasami, ile czasu spędziłeś przy komputerze?
- 7. Czy próbowałeś kiedyś skrócić czas surfowania, ale było to bezskuteczne?
- 8. Czy chciałbyś spędzać coraz więcej czasu w sieci?
- 9. Czy często bolą Cię plecy bądź nadgarstki?
- 10. Czy często pieką Cię oczy?
- 11. Czy z powodu komputera zdarzyło Ci się kiedykolwiek zaniedbać higienę osobistą?
- 12. Czy śpisz w nietypowych porach od czasu, gdy zacząłeś korzystać z komputera?
Twierdząca odpowiedź na co najmniej połowę z tych pytań oznacza, że mamy problem z tym zaburzeniem.
Fazy uzależnienia
Internetoholizm rozwija się etapami. Zaczyna się od zwykłej ciekawości, czerpania przyjemności z buszowania po sieci, poznawania jej nieograniczonych możliwości. Odkrywanie wirtualnej rzeczywistości jest formą relaksu, zapomnienia o problemach i trudnym dniu. To również miejsce, które sprzyja zawieraniu niezobowiązujących, ale często bardzo wciągających znajomości. Z czasem przestają mieć znaczenie realni znajomi – internauta nie czuje się już samotny, ani wyobcowany. Powoli sieć zaczyna pochłaniać coraz więcej naszego czasu, nawet kiedy z niej nie korzystamy, to i tak krążymy wokół niej myślami. Nowa cybertożsamość wpływa na to, że związki z rodziną czy innymi, dotychczas bliskimi nam osobami w życiu realnym, ulegają ograniczeniu lub całkowitej degradacji. Osoba uzależniona odczuwa silną potrzebę spędzania czasu w sieci i ucieczki od prawdziwego świata.
Cyberpułapka
Najczęstsze skutki uzależnienia od Internetu to:
- – zaniedbanie życia rodzinnego i codziennych obowiązków,
- – zaburzenia relacji z innymi ludźmi w realnym życiu – m.in. rezygnacja z bezpośredniego kontaktu,
- – zaniedbywanie nauki lub obowiązków służbowych, a nawet utrata pracy,
- – utrata zainteresowania wszelkimi formami aktywności społecznymi,
- – zapominanie o jedzeniu,
- – zaburzenie w sferze uczuć i emocji oraz własnej tożsamości,
- – zawężenie zainteresowań i możliwości intelektualnych,
- – brak kontroli nad czasem spędzanym w Internecie,
- – zmniejszenie potrzeb seksualnych albo ich zaspakajanie np. przez pornografię w sieci,
- – mniejsze zainteresowanie własnym zdrowiem i higieną osobistą,
- – ograniczenie słownictwa do slangów, używania skrótów etc.,
- – rezygnacja z innych przyjemności, rozrywek czy hobby,
- – utrwalanie postaw egocentrycznych,
- – problemy zdrowotne np. ze wzrokiem, bóle kręgosłupa, krzyża, nadgarstków,
- – zanik aspiracji i brak planów.
Wyznaczyć ramy
Z cyberprzestrzeni korzysta już prawie każdy. To często pierwsze źródło wszelkiej informacji. W internetowy nałóg nie będzie łatwo wpaść, jeśli wytyczy się pewne ramy związane z czasem spędzanym w sieci, a wiec ograniczy przebywanie w wirtualnym świecie. Gdy jednak osoba uzależniona nie będzie potrafiła sama sobie poradzić z tym problem, wówczas warto rozważyć udanie się na terapię pod okiem specjalisty.
